برخی از اخبار دارد : « ظاهر و باطن » و در بعضی ديگر : « ظهر و بطن » .ظاهری كه همه مردم درك میكنند و باطنی كه فقط برخی به آن میرسند ، آنباطنش هم باطنی دارد ، يعنی كسانی كه به آن باطن میرسند برخی در آنمرحله میمانند و برخی جلوتر میروند ، و آن باطن هم باطنی دارد تا هفتباطن . پيغمبر اكرم فرمود : قرآن نازل شده است بر هفت حرف ( 1 ) . چقدرمفسرين در اين باره بحث كردهاند كه منظور از اين هفت حرف چيست .محققين گفتهاند كه اين هفت حرف با آنجائی كه [ میگويد قرآن ] هفت بطنو هفت باطن دارد يك مقصود بيشتر نيست . يادم هست در درس اصول مرحوم آية الله بروجردی ، سال اولی كه ايشان بهقم مشرف شده بودند بحث كشيده شده بود به اين مطلب كه آيا استعمال يكلفظ در اكثر از معنی واحد جايز هست يا خير ؟ مقصود اين است كه اگر مايك لفظ داشته باشيم كه چند معنی مباين و مغاير داشته باشد ، مثل لفظ شيردر فارسی ، آيا ممكن است اين لفظ در آن واحد در بيش از يك معنیاستعمال بشود يا نه ؟ آنهائی كه مدعی هستند كه يك لفظ را در آن واحدمیشود در چند معنی به كار برد از جمله استدلال كردهاند به همين حديث كهپيغمبر اكرم فرمود قرآن بر هفت حرف نازل شده است . آنها ادعا كردهاندكه مقصود پيغمبر اينست كه در قرآن يك لفظ در آن واحد در چند معنیمختلف استعمال شده است . البته اين سخنی است كه مورد قبول علماء نيست . مرحوم آية الله بروجردی از همين جا ، از درس وارد موعظه شدند كه همدرس را تكميل كردند و هم ضمنا موعظه كردند . گفتند اگر چه ما پاورقی : . 1 انزل القرآن علی سبعة احرف » . |