اكرم فرمود : « ملعون من القی كله علی الناس » ( 1 ) . مشمول لعنت خدااست آن كسی كه سنگينی خودش را روی دوش ديگران بيندازد . تشبيه عجيبیاست . هر كسی هيكلی دارد و هيكلش وزنی دارد . در همان هيكل عضلات ونيروهای عضلانی هست كه اين هيكل را روی زمين راه میبرند و میكشانند . هركسی يك سنگينی دارد ، و خداوند نيروئی به او داده است كه اين بدن با آننيرو حركت میكند . هر كدام از ما كه روی زمين راه میرويم سنگينی داريمولی در مقابل ، نيروئی هم داريم كه به وسيله آن نيرو بدن را حمل میكنيم .هر بدنی اگر سنگينی دارد نيرو هم دارد . اين در سنگينی ظاهری . معاش ،خودش يك سنگينی دارد ولی سنگينی اقتصادی . خدا به هر كسی يك نيرویكسب و كاری داده است . پيغمبر میفرمايد : سنگينی اقتصادی هر كس روینيروی اقتصادی خود او باشد : « ملعون من القی كله علی الناس » . اين يكیاز مسلمات دين اسلام و فقه ما است . از اين جهت در اسلام استثنائی وجودندارد . بله ، يك چيز ديگر هست و آن قاعده باب تزاحم به اصطلاح فقهاء است .گاهی انسان يك وظيفهای دارد و در همان حال يك وظيفه ديگری هم متوجه اومیشود و در اينجا چارهای ندارد كه از ميان اين دو وظيفه يكی را انتخابكند . بسياری از افراد ممكن است كه به يك علت خاصی يك وظيفهای متوجهآنها بشود كه در حالی كه آن وظيفه را انجام میدهند ، اين وظيفه را كهنامش كار كردن و كسب كردن و اداره معاش است ديگر نمیتوانند انجامدهند . اسلام روی قانون تزاحم نه روی قانون استثناء میگويد كه چون تو يككار مهمتری را بايد انجام دهی و غير از تو هم كسی پاورقی : . 1 فروع كافی ، ج 5 ، ص . 72 |