اگر علت طبيعی آن را شناختيم ، بگوييم مربوط به طبيعت است و ديگر ربطیبه خدا ندارد . دوره های سه گانه اگوست كنت اگوست كنت در مورد ادوار زندگی بشر ، تقسيمی دارد كه با كمال تأسفكم و بيش پذيرفته شده است ، در صورتی كه از نظر آشنايان به فلسفه اسلامیسخنی كاملا بچگانه است . میگويد بشر سه دوره را گذرانده است : . 1 دوره ربانی ، در آن دوره بشر حوادث را با قوای ماوراء الطبيعهتوجيه میكرد و علت هر چيز را خدا يا خدايان میدانست . . 2 دوره فلسفی ، كه در آن دوره بشر به اصل عليت پی برده بود ، اماهنوز به تفصيل ، علل اشياء را نمی دانست . چون به اصل عليت پی برده بود، درباره هر حادثهای حكم میكرد كه اجمالا علتی در خود طبيعت دارد . دراين دوره بشر به وجود قوه در طبيعت پی برده بود و سربسته حكم میكرد كهدر طبيعت يك سلسله قوا وجود دارد كه در حوادث ، نقش اصلی را بر عهدهدارد . در اين دوره نظر به اينكه بشر كلی و فلسفی فكر میكرد ، جز اين نمیتوانست اظهار نظر كند كه فلان حادثه علتی دارد ، اما اينكه آن علت چيستو چه مشخصاتی دارد ، پاسخی نداشت . . 3 دوره علمی ، كه در اين دوره بشر به تفصيل ، علل اشياء را در طبيعتشناخته است . در اين دوره ، بشر از تفكر كلی و فلسفی روی گردانيد و روشتجربی و پديده شناسی را پيشه ساخت و |