روشهای تجربی توانستهاند آگاهيهايی از حركات اتمهای مجرد را به دستبياورند و هيچ بعيد نيست قوانين حاكم بر اين حركات هنوز كشف نشدهباشند " ( 1 ) . ما نظر راسل را داير بر اينكه هيچ دليل قانع كنندهای بر بی قانون بودنحركات اتمها ارائه نشده تأييد میكنيم و بلكه مدعی هستيم محال است چنيندليلی وجود داشته باشد يا در آينده پيدا شود . و همچنين نظر وی را دربارهاينكه اگر قانون عليت در كار نباشد و جهان بی قانون باشد ، همهاستنباطهای ما درباره جهان و درباره خدا و درباره هر چيز ديگر نقش برآب خواهد بود ، كاملا صحيح میدانيم . آنچه راسل در پاسخ مدعيان بی قانون بودن جهان ( لااقل در درون ذراتاتمی ) اظهار داشته است ، همان است كه حكمای الهی اسلامی در پاسخ اشاعرهكه میخواستند منكر ضرورت علی و معلولی بشوند اظهار داشتهاند . ما درپاورقيهای اصول فلسفه و روش رئاليسم و در كتاب انسان و سرنوشت نظر خودرا درباره اين اصل بيان كردهايم . ولی در اينجا نمی توانيم از اظهارتعجب درباره دو مطلب خودداری كنيم : يكی اينكه گروهی به اصطلاح الهی خواستهاند از راه نفی عليت ، و به قولخودشان از راه اختيار ، و از راه نفی ضرورت علی و معلولی و انكار سنخيتعلت و معلول ( عليت معين ، معلول معين به وجود میآورد ) وجود خداوند رااثبات كنند . هر كس كه اندك آشنايی با الهيات اسلامی داشته باشدمیداند كه قبول اصل عليت ، اصل ضرورت علی و معلولی و اصل سنخيت علت ومعلول جزء پاورقی : . 1 راسل : جهان بينی علمی ، ترجمه حسن منصور ، ص 82 - . 88 |
کلیه حقوق این سایت محفوظ می باشد.
طراحی و پیاده سازی: GoogleA4.com | میزبانی: DrHost.ir