نتيجه ؟ مجددا بايد اعتراف كنم كه مدعی نيستم اين بررسی يك بررسی جامع و كامل است . ممكن است علل و عواملی از نظر من پنهان مانده باشد . ممكن است در ارزيابی بعضی عاملها اشتباه كرده باشم . مسلما ديگران كه جريان تاريخ را با زيربناهای اقتصادی توجيه میكنند ، به شكل ديگر اين حوادث را تعليل مینمايند و آينده را هم به شكلی ديگر پيش بينی میكنند . ما هر چند مطالعات خود را برای اظهار نظر قطعی درباره علل و عوامل گرايشهای مادی كافی نمی دانيم و خود را نيازمند به بررسی دقيق تر و كامل تری میدانيم ، اما حاضر هم نيستيم از ديگران تقليد كنيم و چشم بسته تسليم گفتههای آنها بشويم . |