نظر حركت قسری قابل دوام نيست هر چند در خلا صورت گيرد و به هيچگونهعائق و مانعی بر نخورد . بديهی است كه اين نظر با قانون جبر در حركتمخالف است . ولی طبق نظر ديگر حركت قسری تنها در زمينه برخورد بهمانعها كمكم خاصيت خود را از دست میدهد ، اما اگر فرض كنيم كه اينحركت در خلا صورت گيرد هرگز باز نمیايستد و اين نظر صددرصد با قانون جبردر حركت منطبق است . میتوان گفت مورد اختلاف نظر قديم و جديد در حركت هائی است كه قدماآنها را طبعی میناميدند ( نه در حركات باصطلاح قسری ) طبق عقيدهء قدماحركت طبعی میتواند با برخورد به موانع كوچك برای هميشه به سير و وضعخود ادامه دهد ، ولی طبق عقيدهء علماء جديد هيچ حركتی نيست كه تدريجا بهواسطهء برخورد به موانع ( هرچند جزئی باشد ) خاصيت خود را از دست ندهد(1). پاورقی : 1 - بطور خلاصه اختلاف نظر علماء قديم و جديد در باب حركت در دو مرحلهاست : مرحلهء اول اينكه علماء قديم میگويند حركت در ادامهء خود به نيرواحتياج دارد و مادامی كه آن نيرو ادامه پيدا كند حركت ادامه پيدا میكندو الا نه ، ولی علماء جديد میگويند ادامهء حركت خاصيت خود جسم است كهبه اصطلاح قابل است ، احتياج به فاعل و نيرو در تغيير حركت است كه گاهی" متصل " میشود به حدوث حركت و گاهی تغيير اندازهء حركت . مرحلهء دوم اينكه علماء قديم میگويند بعضی حركتها ( حركت قسری ) فی حدذاته قابل دوام نيست ، ولی علماء جديد میگويند خاصيت جسم ادامهء حالتیاست كه داشته است مگر اينكه به مانع برخورد كند . حل اختلاف اول به اين است كه نظر علماء قديم به نيروی داخلی و نظرعلماء جديد به نيروی خارجی است ، عليهذا نتيجه يكی است و تفسير دو تااست . اما برای حل اختلاف دوم بايد ديد نظر قدما در عدم دوام قسر بهچيست ؟ > |
