سنگ آسيا به دور محور خود ( حركت رحوی ) - مستلزم يكی از سه امراست :يا گسستن و پيوستن اجزاء از يكديگر ، به طوری كه در هنگام حركت جسم بعضیمتحرك و بعضی ساكن شوند و فواصل معينی ايجاد شود و دو مرتبه هنگام سكونبه حالت اول برگردند ، و يا عدم تساوی مسافت دو حركت متحد السرعهمتساوی المده ، و يا نقيض مدعا يعنی تجزی اجزاء ، و اين هر سه محال استپس مدعای متكلمين محال است . اين برهان معمولا به صورت اختصاری به اين شكل بيان میشود : تركب جسماز اجزای لا يتجزی مستلزم تفكك يعنی انفكاك اجزاء سنگ آسيا از يكديگراست ، بديهی است كه مقصود صرف جدابودن اجزاء از يكديگر نيست . زيرااين عين مدعای متكلمين است و عين يك مدعا را نمیتوان دليل بر بطلان آنمدعا قرار داد ، بلكه مقصود نوعی خاص از گسستن اجزاء از يكديگر و سپسپيوستن به يكديگر است كه هيچ عقل سليم آنرا نمیپذيرد . توضيح اينكه هنگامی كه يك جسم مانند سنگ آسيا به دور خود میچرخدحركت قسمت های مختلف آن از لحاظ سرعت مختلف است ، اگر در وسط سنگخطی عمودی ( محور ) فرض كنيم همه سنگ به اطراف آن میچرخد با اينتفاوت كه اجزای نزديكتر كندتر و اجزای دورتر تندتر میچرخد و هر چه اجزااز مركز دورتر باشند حركتشان سريعتر است ، زيرا هر نقطهای از سنگ را درنظر بگيريم دائرهای را طی میكند كه مركزش در خط محور استه و شعاعشفاصله آن نقطه تا محور است و از طرفی محيط دايره متناسب است با مقدارشعاع ، يعنی هر چه نقطه دورتر باشد شعاع بزرگتر و محيط دائره نيز وسيعتراست پس در هر يك دوری كه سنگ به دور خود میچرخد همه نقطههای مفروضيك دور |
