" شخصيت ، ثمره تكامل تاريخی - اجتماعی و شخصی و بروز ارزشهایاجتماعی انسان است . شخصيت محصولی است از يك روند تاريخی - اجتماعیكه در جريان پراتيك و درك ارزشهای اجتماعی حادث میشود ، شكل میگيرد ،قوام میيابد و برای پاسخ دادن به يك ضرورت عينی و تاريخی به ميدانكشيده میشود " ( 1 ) . از طرف ديگر ، آنجا كه پای شخصيت حلاج به عنوان يك متفكر بزرگ مادیبه ميان میآيد ، میگويد : " اشعاری كه انديشههای مترقی حلاج را بازگو میكردند ، اگر چه به طوركلی سوزانده شدند ، اما تعدادی از آثار و اشعار موجود او دارای ذخايری ازانديشههای ا لحادی و ديالكتيكی میباشد . اين آثار بر وحدت و پيوستگیمتقابل اشياء و تبديل و تحول اشياء به يكديگر و بر پيدايی و ناپيدايیآنها تأكيد مینمايد : " معرفه در ضمن نكره مخفی است و نكره در ضمنمعرفه مخفی است " . ( شرح شطحيات ، ص 428 " ( 2 ) . من فعلا به مفهوم اين جملهها كه از " شطحيات " حلاج شمرده شده كاریندارم ، میخواهم بدانم آيا طبق فلسفهای كه شما پيرو آن هستيد ، امكاندارد كه در يازده قرن پيش انديشههايی كه به عقيده شما تنها در قرن 19مسيحی و 13 هجری آن هم در محيط صنعتی اروپا میتوانسته پديد آيد ، از مغزحلاج بيرون آمده باشد ؟ ! ماترياليسم در ايران در يكی دو سال اخير به نيرنگ تازهای بس خطرناكتر از " تحريف شخصيتها " دست يازيده است و آن تحريف آيات قرآنكريم و تفسير مادی محتوای آيات با حفظ پوشش ظاهری پاورقی : . 1 همان كتاب ، ص . 115 . 2 همان كتاب ، ص . 152 |