بطلميوسی ، اما صاحبنظران میدانند كه منطق ارسطو بر خلاف هيئت بطلميوسیمقاومت كرده و نه تنها هنوز هم طرفدارانی دارد ، مخالفان نيز اعترافدارند كه لااقل قسمتی از آن درست است . منطق رياضی جديد عليرغم ادعایبعضی از طرفداران آن ، متمم و مكمل منطق ارسطويی و امتداد آن است نه فسخكننده آن . ايرادهايی كه منطقيون رياضی بر منطق ارسطويی گرفتهاند فرضا ازطرف خود ارسطو به آن ايرادها توجهی نشده باشد ، سالها قبل از اينمنطقيون ، از طرف شارحان و مكملان اصيل منطق ارسطويی مانند ابن سينابدانها توجه شده و رفع نقص شده است . در جهان اروپا افرادی كه در مبارزه با منطق ارسطويی شاخص شمرده میشوندزيادند و از آنها فرنسيس بيكن ، دكارت ، پوانكاره ، استوارت ميل ، ودر عصر ما برتراند راسل را بايد نام برد . ما در اينجا ناچاريم قبل از آن كه به طرح ايرادها و اشكالها و جوابآنها بپردازيم ، بحثی را كه معمولا در ابتدا طرح میكنند و ما عمدا تأخيرانداختيم طرح نمائيم ، و آن تعريف فكر است . از آن جهت لازم استتعريف و ماهيت فكر روشن شود كه قياس خود نوعی تفكر است ، و گفتيم كهعمدتا بحثهای طرفداران يا مخالفان منطق ارسطويی درباره ارزش قياس استو در واقع درباره ارزش اين نوع تفكر است . مخالفان برای اين نوع تفكرصحيح ارزشی قائل نيستند ، و طرفداران مدعی هستند كه نه تنها تفكر قياسیبا ارزش است ، بلكه هر نوع تفكر ديگر ولو به صورت پنهان و نا آگاهمبتنی بر تفكر قياسی است . |