"

ايها الناس جهان جای تن آسانی نيست

" خيلی ساده است ولی همين ساده را ديگران نتوانستند مثلش را بگويند .

آهنگ پذيری قرآن

مسأله ديگری كه مربوط به سبك قرآن است و از قديم مورد توجه بوده است‏
مسأله آهنگ‏پذيری قرآن است . اين خيلی عجيب است . تا آنجا كه نشان‏
داده‏اند در زبانها جز شعر چيز ديگری آهنگ نمی‏پذيرد ، آهنگ واقعی كه يك‏
نفر موسيقيدان بودند برای آن آهنگ بسازد ، شعر است كه آهنگ می‏پذيرد .
البته هر نثری را می‏شود با آواز بلند خواند اما آن كسی هم كه آهنگها را
نمی‏شناسد می‏فهمد كه اگر اين را ساده بخوانند بهتر از آن است كه با آواز
بخوانند . ولی يك چيز آهنگ پذير آن چيزی است كه وقتی آن را با آهنگ‏
می‏خوانند آن را بهتر بيان می‏كند تا وقتی كه ساده می‏خوانند . به اين‏
می‏گويند آهنگ‏پذيری ، يعنی آهنگ ، آن را بهتر می‏تواند بيان كند از غير
آهنگ . قرآن از طرفی ما می‏بينيم شعر نيست ، چون نه وزن دارد نه قافيه و
نه هجاهايش هماهنگ با يكديگر است . از نظر محتويات هم ، چون شعر اصلا
به تخيل بستگی دارد ، تخيل در آن نيست ، آن تشبيهات و خيالات شاعرانه‏
در آن نيست . قرآن يگانه نثری است آهنگ‏پذير . همين قرائتهايی كه‏
می‏خوانند كسانی كه اهل قرائت هستند با آهنگ می‏خوانند . حالا شما يك كلام‏
ديگر ، خود خطبه‏های پيغمبر را بياييد با آهنگ بخوانيد ، اصلا نمی‏پذيرد .
خطبه‏های نهج‏البلاغه را شما بياييد با آهنگ بخوانيد ، نمی‏پذيرد . هر كلام‏
عربی يا فارسی را اگر نثر باشد بياييد با آهنگ بخوانيد ، نمی‏پذيرد .
تنها قرآن است كه آهنگ پذير است و اين همان مطلبی است كه از صدر اسلام‏
به آن توجه شده است . اينكه توصيه شده است كه قرآن را به صوت حسن‏
بخوانيد برای همين بوده است كه در قرآن چنين استعداد و پذيرشی بوده و با
آهنگ بهتر می‏توانسته است خودش را نشان بدهد و نمايان كند . در اخبار
زيادی داريم ( 1 ) : " « تغنوا بالقران » " غنا بخوانيد با قرآن .
اينجا علماء بحث كرده‏اند كه غنا كه حرام است ، با اينكه غنا حرام است‏
پس چطور دستور داده شده كه " « تغنوا بالقران » " ؟ بعضی

پاورقی :
. 1 مرحوم فيض اينها را در مقدمه تفسير صافی آورده و معروف است و
علمای فقه هم راجع به اينها بحث كرده‏اند .

229