آيه از سوره مائده : " « يا ايها الذين امنوا عليكم انفسكم لا يضركم من‏
ضل اذا اهتديتم »" ( 1 ) ای كسانی كه ايمان داريد ، به خود باشيد ،
مراقب خود باشيد و اگر ديگران گمراه شوند گمراهی آنها الزاما به شما ضرر
نمی‏زند . اينجا مسائلی مطرح شده . يكی از مسائل اين است كه اگر فرض‏
كنيم تمام دنيا هم گمراه شود اين جور نيست كه يك انسان الزاما گمراه‏
گردد يعنی يك انسان می‏تواند خودش را با توجه به خود و با توجه به نفس‏
خود حفظ و نگهداری كند . به اين مناسبت ايشان مسائلی درباب نفس مطرح‏
كرده‏اند كه آنها را به‏طور اختصار برايتان عرض می‏كنم .
ديگر ، كتاب بسيار خوبی مرحوم كاظم‏زاده ايرانشهر ( 1 ) نوشته است به‏
نام تداوی روحی . او معتقد است كه بسياری از معالجات بدنی را از غير
راه پزشكی و طب ، از راه قوای روحی می‏شود انجام داد ولی برای اين مطلب‏
، اصول و مقدماتی و مطالبی ذكر كرده كه برای بحث ما مفيد است . من اول‏
آن قسمتهايی كه آقای طباطبايی ذكر كرده‏اند برايتان عرض می‏كنم و بعد به‏
قسمتهايی كه او گفته اشاره می‏كنم .

نظر علامه طباطبائی ( ره )

آقای طباطبائی بحث خودشان را از يك بحث روانی شروع كرده‏اند .
می‏گويند از وقتی كه بشر بشر شده است يكی از چيزهايی كه درك می‏كرده "
من " بوده ، خودش را به صورت يك من درك می‏كرده ، ولی درباره اينكه‏
آن من چيست نظريات مختلفی داشته . شايد اول فكر می‏كرده من يعنی همين‏
بدن و هيكل ، وقتی می‏گويند " من " يعنی همين هيكل . و گاهی شايد خيال‏
می‏كرده من يعنی نفس كشيدن ، و حتی می‏گويند كلمه " نفس " از كلمه نفس‏
اشتقاق پيدا كرده همين‏طور كه كلمه " روح " از ماده " ريح " كه به‏
معنی باد است اشتقاق پيدا كرده چون بشر اولی جزء چيزهای نسبتا نامحسوس‏
يا كمتر محسوس كه در وجود خودش ادراك می‏كرده همين نفس كشيدن بوده و
خيال

پاورقی :
. 1 مائده / . 105
. 1 اسمش را خيلی شنيده‏ايد . كتابهای زيادی دارد و البته افكار مخصوص‏
داشته است . او يك ايرانی است كه حدود چهل سال بود كه در اروپا - گويا
در سوييس - بود . آنجا مانند يك نفر درويش يا يك نفر راهب زندگی‏
می‏كرد و اصول خاصی برای زندگی خودش انتخاب كرده بود . وی يك دانشمند
روحی است . در عين اينكه در حرفهای خودش خيلی تكيه دارد به حرفهای‏
دانشمندان امروز و به علوم امروز ولی خودش فی حد ذاته يك دانشمند روحی‏
است وبه گفته‏های دانشمندان روحی اروپا خيلی تكيه دارد .

144