تغيير پذير نيست فقط فلسفه است . حالا شما روی اين قضيه فكر كنيد ،
ببينيد می توانيد از راه علمی اين را ثابت كنيد . ايشان كه تكيه‏اش به‏
مسائل علمی است می‏گويد كه اصلا از راه علمی كسی نمی‏تواند اين را ثابت‏
كند كه عالم يك قانون واقعی تغيير ناپذير دارد ، هرچه كه شما بگوييد
قانون واقعی ، بسيار خوب قانون واقعی ، اما چرا تغيير ناپذير باشد ؟
قانون واقعی يعنی مشيت الهی فعلا اينجور خواسته ، معجزه هم يعنی تغيير
مشيت . شما اگر خودتان راهی پيدا كرديد بفرماييد ، دليلی داريد يا نه ؟
بعد هم ما دليلی را كه فلاسفه در اين زمينه ذكر می‏كنند برايتان عرض‏
می‏كنيم ، ببينيم آن دليل قابل قبول است يا قابل قبول نيست . اگر آن‏
دليل قطعی شد ، همين چيزی كه شما الان می‏خواهيد كه قانونهای واقعی عالم‏
تغيير نمی‏پذيرد ، آنوقت نوبت اين می‏رسد كه ما دنبال آن توجيه‏ها برويم‏
ببينيم با اينكه تغيير نمی‏پذيرد معجزه به چه شكل صورت می‏گيرد ؟ كه ما
بعد خواهيم گفت كه معجزه حكومت قانونی است بر قانونی نه ابطال يك‏
قانون . ما بعد در توجيهی كه حكما كرده‏اند همين را [ مورد بحث قرار
خواهيم داد ] . بسيار حرف حسابی هم هست : معجزه حكومت كردن يك قانون‏
است بر قانون ديگر ، نه باطل كردن يك قانون يا آمدن قانونی و نسخ كردن‏
قانونی . هيچ قانونی در جهان نسخ نمی‏شود ، و اين بسيار حرف خوب و حسابی‏
هم هست ، ان شاءالله در جلسات آينده [ درباره آن صحبت می‏كنيم ] و
البته اين بحث يك بحث خيلی عالی است .
- اصلا اثبات علمی يعنی چه ؟ آنطوری كه آقای شريعتی می‏فرمايند و
جنابعالی می‏فرماييد اثبات علمی را ما نبايستی با اثبات رياضی اشتباه‏
كنيم .
استاد : ايشان می‏گويد اثبات علمی يعنی قراردادی ، می‏گويد آنچه كه شما
می‏گوييد يعنی قراردادی .
- آن قراردادی نيست .
استاد : بسيار خوب ، صحبت كنيم ، شما هم راجع به اين قضيه باز يك‏
بيانی بياوريد ببينيد می‏توانيد اثبات علمی را از راه فقط علم - كه در
عين اينكه رياضی نيست قطعی و لا يتخلف باشد - بيان كنيد يا نه .

120