سلسله آشوبها كه خانه و كتابخانهاش به تاراج رفت به نجف مهاجرت كرد وحوزه علميه را در آنجا تأسيس كرد و در سال 460 در همانجا در گذشت .قبرش در نجف معروف است . شيخ طوسی كتابی در فقه دارد به نام " النهاية " كه در قديم الايامكتاب درسی طلاب بوده است . كتاب ديگری دارد به نام " مبسوط " كه فقهرا وارد مرحله جديدی كرده است و در عصر خودش مشروحترين كتاب فقهی شيعهبوده است . كتاب ديگری دارد به نام " خلاف " كه در آنجا ، هم آراءفقهاء اهل سنت را ذكر كرده و هم رأی شيعه را . شيخ طوسی كتابهای ديگرنيز در فقه دارد . قدما تا حدود يك قرن پيش اگر در فقه " شيخ " بهطور مطلق میگفتند مقصود شيخ طوسی بود و اگر شيخان میگفتند مقصود شيخ مفيدو شيخ طوسی بود . شيخ طوسی يكی از چند چهره معروفی است كه در سراسر فقه نامشان بردهمیشود . خاندان شيخ طوسی تا چند نسل همه از علما و فقها بودهاند . پسرششيخ ابوعلی ملقب به مفيد ثانی ، فقيه جليل القدری است ، و بنابر نقلمستدرك الوسائل ( 1 ) او كتابی دارد به نام " امالی " و كتاب "النهاية " پدرش را نيز شرح كرده است .مطابق نقل كتاب " لؤلؤالبحرين " دختران شيخ طوسی نيز فقيه و فاضلهبودهاند . شيخ ابوعلی فرزندی دارد به نام شيخ ابوالحسن محمد ، بعد ازپدرش ابوعلی مرجعيت و رياست حوزه علميه به او منتقل شد و بنابر نقلابن عماد حنبلی در كتاب " شذرات الذهب فی پاورقی : . 1 جلد / 3 ص . 498 |