بنابر نظر اهل تسنن ، نظر به اينكه مجموع امت معصومند ، پس در هرزمان چنين توافق نظری حاصل شود مثل اين است كه وحی الهی بر پيغمبر اكرمنازل شده باشد . ولی شيعه اولا چنين حديثی را از رسول اكرم مسلم نمیشمارد . ثانيا میگويد: راست است كه محال است همه امت بر ضلالت و گمراهی وحدت پيدا كنند ،اما اين بدان جهت است كه همواره يك فرد معصوم در ميان امت هست .اينكه مجموع امت از خطا معصوم است از آن جهت است كه يكی از افرادامت معصوم است ، نه از آن جهت كه از مجموع " نا معصومها " يك "معصوم " تشكيل میشود . ثالثا عادتا هم شايد ممكن نباشد كه همه امتبالاتفاق در اشتباه باشند ، ولی آنچه به نام اجماع در كتب فقه يا كلام نامبرده میشود اجماع امت نيست ، اجماع گروه است ، منتها گروه اهل حل وعقد ، يعنی علماء امت . تازه اتفاق همه علماء امت نيست ، علماء يكفرقه امت است . اين است كه شيعه برای اجماع ، اصالت آنچنانكه اهل تسنن قائلند قائلنيست . شيعه برای اجماع آن اندازه حجيت قائل است كه كاشف از سنتباشد . به عقيده شيعه هرگاه در مسالهای فرضا هيچ دليلی نداشته باشيم امابدانيم كه عموم يا گروه زيادی از صحابه پيغمبر يا صحابه ائمه كه جز بهدستور عمل نمیكردهاند ، به گونهای خاص عمل میكردهاند ، كشف میكنيم كهدر اينجا دستوری بوده است و به ما نرسيده است . |