می‏توان مبنای استنباط قرار داد يا نه ؟
اصوليون معتقدند كه اگر راوی يا راويان عادل باشند و لااقل اگر اطمينانی‏
به راستگوئی آنان باشد می‏توان روايات آنها را مورد استناد قرار داد .
يكی از ادله اصوليون بر اين مدعا آيه " نبأ " است كه می‏فرمايد :
« ان جائكم فاسق بنبأ فتبينوا »( 1 ) .
اگر فاسقی خبری به شما داد درباره خبر او تحقيق كنيد و تحقيق نكرده به‏
آن ترتيب اثر ندهيد .
مفهوم آيه اين است كه اگر فرد عادل و مورد اعتمادی خبری به شما داد
ترتيب اثر بدهيد . پس مفهوم اين آيه دليل بر حجيت خبر واحد است .

تعادل و تراجيح

اما مسئله تعارض اخبار و روايات . بسيار اتفاق می‏افتد كه در مورد يك‏
چيز ، اخبار و روايات با يكديگر تعارض دارند و بر ضد يكديگرند . مثلا
آيا در ركعت سوم و چهارم نماز يوميه لازم است تسبيحات اربعه سه بار
گفته شود يا يك نوبت كافی است ؟ از برخی روايات استفاده می‏شود كه لازم‏
است سه مرتبه خوانده شود و از يك روايت استفاده می‏شود كه يك مرتبه‏
كافی است . يا درباره اينكه فروختن كود آدمی جايز است يا نه ، روايات‏
مختلف است .
در اينگونه روايات چه بايد كرد ؟ آيا بايد گفت : اذا تعارضا

پاورقی :
. 1 سوره حجرات ، آيه . 6

37