غنی تر شده است و نياز به تلاشهای اجتهادی كمتر گرديده است . در عين حالشيعه خود را از تفقه و اجتهاد بی نياز نمیدانسته است ، و ائمه اطهارمخصوصا دستور تلاش اجتهاد مابانه به برجستگان از اصحاب خود میدادهاند .اين جمله در كتب معتبر از ائمه اطهار روايت شده است : « علينا القاءالاصول و عليكم ان تفرعوا » . بر ما است كه قواعد و كليات را بيان كنيم و بر شماست كه آن قواعد وكليات را بر فروع و جزئيات تطبيق دهيد . در ميان علماء شيعه ، اولين شخصيت برجستهای كه در علم اصول كتبیتأليف كرد و آراء او در علم اصول قرنها مورد بحث بود سيد مرتضی علمالهدی بود . سيد مرتضی كتب زيادی در علم اصول تأليف كرد . معروف ترينكتب او كتاب " ذريعه " است .سيد مرتضی برادر سيد رضی است كه جامع نهج البلاغه است . سيد مرتضی دراواخر قرن چهارم و اوايل قرن پنجم هجری میزيسته است . وفاتش در سال 436واقع شده است . سيد مرتضی شاگرد متكلم معروف شيعه شيخ مفيد ( متوفا درسال 413 ) است و شيخ مفيد شاگرد شيخ صدوق معروف به ابن بابويه ( متوفادر سال 381 ) است كه در شهر ری مدفون است . پس از سيد مرتضی شخصيت معروفی كه در علم اصول كتاب نوشت و آراء وعقائدش سه چهار قرن نفوذ فوق العاده داشت شيخ ابوجعفر طوسی متوفا درسال 460 است . شيخ طوسی شاگرد سيد مرتضی است و مقداری هم درس شيخ مفيد را درك كردهاست . حوزه نجف كه حدود هزار سال از |