فطری مربوط به پرستش است كه يك تجلی از تجليات فطری روان آدمی است ،يعنی يك سلسله آداب و مقررات است در زمينه اين تمايل فطری ، و درحقيقت مربوط است به تنظيم علاقه پرستش ميان مخلوق و خالق خودش . نماز، روزه ، اعتكاف از اين قبيل است . برخی مربوط است به خدمات وتعاونها ، و اسلام عنايت خاص دارد كه اينگونه كارها كه يك سلسله كارهایاجتماعی است ، توأم با روح پرستش باشد مانند زكات ، خمس . و از اينقبيل است مسؤوليتهای اجتماعی و سياسی از قبيل جهاد ، امر به معروف ونهی از منكر ، سبق و رمايه . بعضی مربوط است به رابطه انسان با نفسخودش از قبيل وجوب حفظ نفس ، حرمت اضرار به نفس ، حرمت خودكشی ،حرمت عزوبت ( در بعضی موارد ) . بعضی مربوط است به شرائط بهرهمندیانسان از مواهب طبيعی و حدود آن كه صرفا در روابط انسان با طبيعت خلاصهمیشود . اطعمه و اشربه ، صيد و ذباحه و حتی احكام البسه وامنكه و احكامظروف و اوانی از اين نوع است . بعضی ديگر مربوط است به روابط انسان با طبيعت و مواهب طبيعی از يكطرف و انسانهای ديگر ذی استحقاق مانند او از طرف ديگر ، و در حقيقتمربوط است به اولويتهای افراد نسبت به افراد ديگر در بهرهمندی ازمواهب طبيعی ، يعنی مربوط است به مالكيتهای ابتدائی و بلاعوض از قبيلاحياء موات ، زراعت ، ارث ، تملك محصول كار خود و امثال اينها . وبعضی مربوط است به نقل و انتقالهای اقتصادی مانند بيع ، اجاره ، جعاله ،هبه وصلح و غيره . و بعضی به حقوق خانوادگی مانند نكاح ، طلاق ، ظهار ،ايلاء ، لعان . |