بدبينی به نظام جاری ايجاد میكند و اين تصور را به وجود میآورد كه نظريهكسانی كه مدعی هستند سراسر تاريخ " فجايع " و مظالم و حقكشی و بهرهكشیاست ، بيجا نيست . چه بايد گفت ؟ آيا ما در فهم نظام هستی و نظام اجتماعی انسان اشتباهمیكنيم ، يا در اين اشتباه نمیكنيم ، در فهم مقاصد قرآن اشتباه میكنيم كهفكر میكنيم نظر قرآن به هستی و به تاريخ خوشبينانه است ، يا در هيچكداماشتباه نمیكنيم و اين تناقض ميان واقعيت و قرآن وجود دارد و غيرقابل حلاست ؟ ما اين شبهه را تا آنجا كه به نظام هستی مربوط میشود در كتاب عدل الهیطرح كرده و به لطف خدا آن را حل كردهايم و آنچه به جريان تاريخ و زندگیاجتماعی بشر مربوط میشود در يكی از بحثهای آينده تحت عنوان " نبرد حق وباطل " طرح خواهيم كرد و با عنايت حق نظر خود را در حل اين شبهه بيانخواهيم كرد . خرسند خواهيم شد اگر صاحبنظران نظر خود را در اين مسألهمستدلا ابراز دارند ( 1 ) . پاورقی : . 1 نقل از جامعه و تاريخ ص 185 - . 217 |