کتابخانه الکترونيکي انهار

يك نوع ناراحتی روحی و روانی و داخلی بود " « ثم ادبر و استكبر » "
بعد پشت كرد و رفت در حالی كه كبر بر او مستولی شده بود " « فقال ان‏
هذا الا سحر يؤثر »" گفت من هر چه فكر می‏كنم اين جز يك سحر چيز ديگری‏
نيست " « ان هذا الا قول البشر » " ( 1 ) جز سخن بشر چيز ديگری نيست‏
ولی سخن بشری است كه آميخته به سحر و جادوست .
درباب اعجاز قرآن ، ما از دو جنبه بايد صحبت كنيم و به نظر می‏رسد
مجال سخن در اينجا خيلی باز است و ميدان بازی دارد برای صحبت كردن ، و
ارزش دارد كه ما هر چه بيشتر در اين زمينه مطالعه كنيم و آقايان هم همين‏
طور مطالعه كنند . در فارسی بعضی كتابها در اين زمينه هست كه من آقايان‏
را راهنمايی می‏كنم ، از جمله همين كتاب اعجاز قرآن صادق رافعی ترجمه‏
مرحوم ابن‏الدين كه ممكن است كمی فنی‏تر و كسالت‏آورتر باشد ، و يكی از
قسمتهايی كه شايد قبل از اينها بايد مطالعه شود كتاب آئينه اسلام است (
ترجمه مرآت الاسلام طه حسين كه مرحوم آيتی خودمان رضوان الله عليه در
اوايلی كه شركت انتشار تأسيس شد . اين كتاب را ترجمه كرد ) : 46 صفحه‏
اين كتاب ( از صفحه 134 تا 180 ) اختصاص دارد به بحث درباره قرآن ،
بسيار خوب و مفيد و نافع است ، كما اينكه آقای شريعتی خودمان ( 2 ) هم‏
در اواخر مقدمه تفسير نوين قسمتی راجع به همين مسأله اعجاز قرآن بحث‏
كرده و ايشان هم خوب بحث كرده‏اند و خيلی هم استناد كرده‏اند به همين‏
كتاب صادق رافعی . يكی هم كتابی مرحوم سيد هبه‏الدين شهرستانی نوشته به‏
نام المعجزه الخالده ، ولی آن به عربی است . به هر حال اين چند ورقی هم‏
كه آقای شريعتی در مقدمه تفسير نوين بحث كرده‏اند خوب است . اينها
زمينه‏های خوبی برای مطالعه كردن است .
حالا من می‏خواهم اين موضوع را با يك بيان شايد تازه‏ای بحث كنم و آن‏
اينكه : مسأله اعجاز قرآن را از دو جنبه بايد بحث كرد ، يكی جنبه زيبايی‏
و هنری و ديگری جنبه علمی و فكری . جنبه زيبايی و هنری مربوط به لفظ قرآن‏
يعنی همين عبارات قرآن است ، نه لفظ منفك از معنا ، لفظ بی‏معنی كه‏
زيبا هم نمی‏تواند باشد ، بلكه لفظ از آن حيث كه محتوی يك معناست ولی‏
زيبايی مال لفظ است . اين همان چيزی است كه علمای ادب از آن تعبير
می‏كنند به " فصاحت و بلاغت " و بعد هم فصاحت را تعريف

پاورقی :
. 1 مدثر / 18 - . 25
. 2 [ مرحوم استاد محمد تقی شريعتی ] .