انسانيت است . ممكن است اين آزادی خودش قبلا تباه شده باشد و اگر تباهشده باشد آن وقت تو میتوانی برده بشوی ، اما مادامی كه وجود دارد قابلفروختن نيست . مساله اخذ اجرت بر عبادات يا مساله عبادت . مساله اخذ اجرت بر عبادات ، خودش مسالهای است درفقه . آيا بر عبادات میشود اجرت گرفت يا نه ؟ مساله مهمی هم هست .البته در عبادات واجب ، آنهايی كه برای انسان واجب عينی است ، شكندارد كه نمیشود ، آدم پول بگيرد كه نماز خودش را بخواند ! مرحوم آقاشيخ علیاكبر واعظ يك وقتی در جايی نشسته بود ، يك آقايی بود كه میرفتجايی نماز میخواند ، آن مسجد وابسته به يك موقوفهای بود ، گفتند آنجامثلا ماهی صدتومان به امام میدهند . گفت : " پس نماز خودش را میخواندماهی صد تومان هم میگيرد ! " حال انسان كه نمیتواند فريضه خودش راانجام بدهد [ و پول بگيرد ، ] در اين بحثی نيست . ولی چيزی كه برایانسان فريضه عينی نيست و عبادت هم نيست چطور ؟ اينجا بحثهايی است :در واجبات كفايی عبادی آيا میشود اجرت گرفت يا نه ؟ مثل تجهيز ميت ،غسل دادن ميت ، كه هم عبادی است هم واجب كفايی . در واجبات كفايیغيرعبادی چطور ؟ در آنجا شايد شكی نباشد [ كه نمیشود اجرت گرفت . ] ولهذا در مساله طبابت اين بحث هست كه آيا پزشك برای مداوا میتواند پولبگيرد يا نه ؟ اين شبههای است كه خيلی از فقها اجازه نمیدهند كه پزشكبرای مداوا كردن و نسخه دادن پول بگيرد و قدما وقتی میخواستند پول بگيرند، به عنوان حقالقدم [ میگرفتند ، ] میگفتند بر من مداوا كردن مريض واجباست ولی عيادت كردن از مريض بر من مواجب نيست . اگر او آمد اينجا منمداوايش میكنم ولی من بلند شوم بروم آنجا نه . اما در آنچه كه بر انسان واجب نباشد ، نه واجب عينی نه واجب كفايی ،مثل عبادات استيجاری چطور ؟ مساله خيلی غامض مهمی است كه در مكاسبمحرمه مطرح است و اغلب اشكال میكنند . منتها ريشه اشكال چيست ؟ بعضیاشكالشان از اين جهت بوده كه پول گرفتن با قصد قربت سازگار نيست .خودش يك مطلبی است ، ولی بعضی خواستهاند بگويند نه ، در عين حال قابلاين مطلب هست . يك چيز ديگر كه علت اساسیتر است اين است كه اساساكاری نظير عبادت بالاتر است از حد |
