3 ماديگرايی تاريخی " ماديگرايی تاريخی كه به منزله بررسی تاريخ از ديدگاه اقتصادی است ،همچنين بررسی اقتصاد است از ديدگاه تاريخی . در واقع بيان اين موضوع كهروابط اقتصادی تعيينكننده وضع تمدن است كافی نيست ، بايد شرح داد كهتحول اين روابط اقتصادی به چه ترتيب است . " (1) در اول بخش دوم گفتيم ماديگرايی تاريخی يا ماترياليسم تاريخی يكبرداشت اقتصادی از تاريخ و يك برداشت تاريخی از اقتصاد است . "برداشتی اقتصادی از تاريخ است " معنايش اين است كه ماهيت واقعیتاريخ ، اقتصادی است . همان مفهوم " زيربنا " كه میگويند اين است .تاريخ جريان زندگی بشر است . اين جريان زندگی بشر يك ماهيتی دارد و يكجلوهها و آثاری . ماهيت تاريخ بشر چه ماهيتی است ؟ آيا ماهيت اخلاقیاست ، ماهيت فكری و عقلانی است يا ماهيت اقتصادی ؟ و حتی به طور كلیبگوييم ماهيت فرهنگی است و يا ماهيت اقتصادی ؟ فرض كنيد كسی بگويدماهيت فرهنگی است ، يعنی اين جريان و اين تحولات درواقع يك فرهنگپاورقی : . 1 ماركس و ماركسيسم ، ص . 34 |
