دكتر ارانی من مكرر اين تعبيرات را ديده‏ام ، معجزه را مرادف با صدفه‏
يعنی تصادف [ می‏گيرند ] ، صدفه به اين معنا كه يك حادثه‏ای در جهان پيدا
شود بدون آنكه علتی داشته باشد يعنی ما حادثی داشته باشيم كه آن حادث‏
اساسا علت نداشته باشد . معلوم است كه اين يك امر محالی است و اگر
الهيون صدفه را به اين معنا قبول كنند كه حادثه‏ای پيدا شود بدون آنكه هيچ‏
علتی داشته باشد ، اولين ضربه بر خودشان وارد است و آن اين است كه ديگر
دليلی بر وجود خدا ندارند ، خدا را به عنوان پديد آورنده اشياء معتقدند ،
و معتقدند كه هرچه در جهان طبيعت هست بلا استثناء حادث است و هر حادثی‏
و پديده‏ای پديد آورنده لازم دارد يا لااقل - قبلا گفته‏ايم - يكی از راههای‏
استدلال الهيون كه از قديم می‏رفته‏اند همين راه بوده . معلوم است كه اين‏
تعريف كه معجزه يعنی يك حادثه‏ای پيدا شود خود به خود ، بدون علت ،
بدون اينكه يك مبدأ و قوه‏ای در به وجود آوردن آن دخالت داشته باشد ،
تعريف مغرضانه است و گذشته از اينكه دليل الهيون درباب اثبات خدا را
از ميان می‏برد ، آيت هم برای نبوت هيچ پيغمبری نمی‏شود . اگر يك حادثه‏
خود به خود به وجود آمده و هيچ قوه‏ای در ايجاد آن دخالت نداشته ، اين چه‏
ربطی دارد به اينكه دليل شود كه اين شخص پيغمبر است ؟ ! يك حادثه‏ای‏
خود به خود پيدا شده . اين كه معلوم است كه حرف نامربوطی است . پس‏
چگونه تعريف كنيم ؟
عرض كردم كه كلمه " معجزه " اصطلاح متكلمين است و در قرآن به اين‏
تعبير يعنی همان چيزهايی كه ما امروز معجزه می‏گوييم با كلمه " معجزه "
بيان نشده است ، با كلمه " آيت " بيان شده است . آيت يعنی نشانه ،
يعنی چيزی كه نشانه‏ای باشد بر صدق دعوی اين پيغمبر . نه اين است كه اين‏
پيغمبر ادعا می‏كند كه من اطلاع و علم و خبر خودم را از جهان ديگر آورده‏ام‏
؟ معجزه آن چيزی است كه دلالت كند بر رابطه و اتصال او با جهان ديگر .
به عبارت ديگر او ادعا می‏كند كه علم و اطلاع من از جهان ديگر است ،
معجزه دلالت می‏كند كه او كه از جنبه علم و معرفت ادعا می‏كند اتصالش را
با جهان ديگر ، از جنبه قدرت هم بايد نشانه‏ای از آن جهان بياورد .
متكلمين از اين ، تعبير به معجزه كرده‏اند برای اينكه يكی از لوازم آيت‏
بودن اين است كه مردم ديگر ناتوان و عاجزند از آوردن مثل آن ، و
پيامبران هم مردم را به صورت تعجيز مخاطب قرار می‏دادند ، می‏گفتند اگر
می‏توانيد ، شما هم مثل اين بياوريد . لهذا اسمش را گذاشته‏اند " معجزه‏
" يعنی چيزی كه آشكار می‏كند ناتوانی ديگران را ، چون می‏گويند

100