طبيعت وجود
اين خطبه يكى از خطبههائى است كه
[ 1 ] يعنى نيايد روزى كه به قلب من برسى و محبت تو در دلم جايگزين شود .
[ 2 ] منظور ايستادن در برابر خدا براى بررسى عمل است .
[ 282 ]
حاكى از درك عميق على « ع » نسبت به طبيعت و حالات وجود مىباشد :
با هر جرعهاى جستن در گلو ، و در هر خوردنى گلو گرفتنى مىباشد . به هيچ نعمتى از نعمتهاى دنيا نمىرسيد مگر آنكه نعمت ديگرى را از دست مىدهيد ، و هيچ كهنسالى از كهنسالان شما به يك روز عمر خود نمىرسد مگر آنكه روز ديگرى از عمرش نابود مىگردد ، و براى او افزونى در خوراك تجديد نمىشود مگر آنكه روزى قبلى او از بين مىرود ، و اثر و نشانهاى براى او بوجود نمىآيد ، مگر آنكه اثر ديگرش فانى مىگردد ، و هيچ تازهاى براى او تجديد نمىشود مگر بعد از آنكه تازه او كهنه مىشود ، و هيچ خوشهاى براى او نمىرويد مگر آنكه خرمنى از او كم مىشود . همانا دودمانهائى كه ما فروع آنها هستيم در گذشتند