دوروئى و ستم
قسمتى از خطبهاى را در ضمن جملات زير ميخوانيد :
از شكستن و دگرگون ساختن اخلاق بر حذر باشيد [ 1 ] . همانا زبان مؤمن پشت قلب او است ، و قلب منافق در پشت زبان او قرار دارد [ 2 ] .
زيرا مؤمن هرگاه بخواهد سخنى بگويد در آن انديشه مىكند : اگر نيكو بود آن را آشكار مىكند و اگر بد بود آن را مىپوشاند ، و منافق آنچه بزبانش بيايد مىگويد و نمىداند كدام سخن به سود و كدام به زيان او است اما ستمى كه قابل اغماض نيست ، ستم بندگان نسبت به يكديگر است . گرد آمدن بر حقى كه از آن كراهت داريد بهتر از جدائى در
[ 1 ] مثلا راستگو اگر دروغ گفت راستى او شكسته ، و بزرگوار اگر پست گرديد به شخصيت او خلل وارد شده است .
[ 2 ] يعنى زبان مؤمن پيرو عقيده او است . او تنها به آنچه معتقد است زبان مىگشايد . اما منافق بر طبق نيت ناپاكش سخن مىگويد ، اگر امروز مطلبى گفت فردا آن را باطل مىكند . بنابراين قلب او پيرو زبانش مىباشد .
[ 263 ]
باطلى است كه آن را دوست مىداريد [ 1 ] . خوشا بحال كسيكه عيب خودش را از عيب مردم باز دارد ، در نتيجه بكار خود مشغول گردد و مردم از ناحيه او در آسايش باشند