نمی‏كنند . چرا ؟ برای اينكه فلاسفه فقط می‏گويند ، فقط مكتب دارند ، فقط
تئوری می‏دهند ، در گوشه حجره‏اش نشسته است ، هی كتاب می‏نويسد و تحويل‏
مردم می‏دهد . ولی انبياء و اولياء تنها تئوری و فرضيه ندارند ، عمل هم‏
دارند . آنچه می‏گويند اول عمل می‏كنند . حتی اينطور نيست كه اول بگويند
بعد عمل كنند ، اول عمل می‏كنند بعد می‏گويند . وقتی انسان بعد از آنكه‏
خودش عمل كرد ، گفت ، آن گفته اثرش چندين برابر است .
علی بن ابی طالب می‏فرمايد ( و تاريخ هم نشان می‏دهد كه اينطور است ) :
« ما امرتكم بشی‏ء الا و قد سبقتكم بالعمل به ، و لا نهيتكم عن شی‏ء الا و قد
سبقتكم بالنهی عنه » ( 1 ) " هرگز شما نديديد كه امر كنم شما را به چيزی‏
مگر اينكه قبلا خودم عمل كرده‏ام . تا اول عمل نكنم به شما نمی‏گويم . و من‏
هرگز شما را نهی نمی‏كنم از چيزی مگر اينكه قبلا خودم آنرا ترك كرده باشم‏
. چون خودم نمی‏كنم شما را نهی می‏كنم . " « كونوا دعاه للناس بغير
السنتكم . » ( 2 ) " مردم را به دين دعوت كنيد اما نه با زبان ، با غير
زبان دعوت كنيد " . يعنی با عمل خودتان مردم را به اسلام دعوت كنيد .
انسان وقتی عمل می‏كند ، خودبخود با عمل خود جامعه را تحت تاثير قرار
می‏دهد .
فيلسوف معروف معاصر ژان پل سارتر حرفی دارد . البته حرف او تازگی‏
ندارد ولی تعبيری كه می‏كند تازه است . می‏گويد : " من كاری كه می‏كنم‏
ضمنا جامعه خود را به آن كار

پاورقی :
1 - نهج البلاغه ، خطبه 175 ( شبيه اين عبارت ) .
2 - كافی‏ج 2 ص 78 باب ورع .

107