دو طريق است : مستقيم و غير مستقيم . گاهی كه می‏خواهيد امر به معروف يا
نهی از منكر كنيد ، مستقيم وارد می‏شويد ، حرف را مستقيم می‏زنيد يعنی اگر
می‏خواهيد كسی را وادار به كاری كنيد می‏گوييد من از جنابعالی خواهش می‏كنم‏
فلان كار را انجام دهيد . ولی يك وقت هم به طور غيرمستقيم به او تفهيم‏
می‏كنيد ، كه البته موثرتر و مفيدتر است . يعنی بدون آنكه او بفهمد كه‏
شما داريد با او حرف می‏زنيد ، از كسی كه فلان كار را كرده است تعريف‏
می‏كنيد ، كار او را توجيه و تشريح می‏كنيد ، می‏گوييد فلانكس در فلان مورد
چنين عمل كرده ، اينطور رفتار كرده و . . . تا او بداند و بفهمد . اين ،
بهتر در او اثر می‏گذارد ، كما اينكه عمل هم به طور غيرمستقيم موثرتر است‏
. حال برای روش غيرمستقيم ، حديث معروفی را برای شما ذكر می‏كنم .
ببينيد اين روش چقدر موثر است :
حسنين ( امام حسن و امام حسين ) عليهماالسلام در حالی كه هر دو طفل‏
بودند ، به پير مردی كه در حال وضو گرفتن بود برخورد می‏كنند ، متوجه‏
می‏شوند كه وضوی او باطل است . اين دو آقازاده كه به رسم اسلام و رسوم‏
روانشناسی آگاه بودند فورا متوجه شدند كه از يك طرف بايد پيرمرد را
آگاه كنند كه وضويش باطل است و از طرف ديگر اگر مستقيما به او بگويند
آقا وضوی تو باطل است ، شخصيتش جريحه دار می‏شود ، ناراحت می‏شود ،
اولين عكس‏العملی كه نشان می‏دهد اينست كه می‏گويد نخير ، همينطور درست‏
است ، هر چه هم بگويی گوش نمی‏كند . بنابراين جلو رفتند و گفتند : ما هر
دو می‏خواهيم در حضور شما وضو بگيريم .

99