« الارض »(1) . اين ، درس و فكر است . « السائحون »آن مطالعه كنندگاندر تاريخ ، آن مطالعه كنندگان در اوضاع اجتماع بشری ، آن مطالعه كنندگاندر قوانين خلقت ، آنها كه در مغز خود انبوهی از افكار و انديشههای روشندارند . بعد دو مظهر از عبادت را ذكر میكنند : « الراكعون الساجدون آنها كه در حال ركوع و سجود ، خدای خود را تسبيح میكنند ، در ركوعمیگويند : سبحان ربی العظيم و بحمده ، در سجود میگويند : سبحان ربی الاعلیو بحمده ، آن سبحان ربی العظيم و بحمده گويان ، سبحان ربی الاعلی و بحمدهگويان ، آنها « الامرون بالمعروف و الناهون عن المنكر »، با چنين روحیبا چنين انديشههايی ، با چنين توشههای معنوی ، با چنين سرمايه معنوی ،صلاحيت اين را دارند كه مصلح اجتماعی باشند ، آنهائی كه اول صالح شدهاندبعد میخواهند مصلح باشند . آمر به معروف و ناهی از منكر يعنی مصلح . مگرنا صالح میتواند مصلح باشد ؟ ! آنان كه اول خودشان را اصلاح كردهاند ، اولخودشان را تاديب و تربيت كردهاند ، میتوانند مصلح باشند . علی بن ابیطالب میفرمايد : « من نصب نفسه للناس اماما فعليه ان يبدابتعليم نفسه قبل تعليم غيره و معلم نفسه و مؤدبها احق بالاجلال من معلمالناس و مودبهم » ( 2 ) . يعنی آن كسی كه خود را پيشوای مردم معرفیمیكند ، معلم و مربی مردم معرفی میكند ، پاورقی : 1 - سوره انعام ، آيه . 11 2 - نهج البلاغه ، كلمات قصار . 70 |