كند ، فكر و نقشه ديگران را بجای فكر و نقشه خود عمل كند ، به هوا و هوسو آرزوهای ديگران احترام بگزارد ، تن به ذلت و اسارت و ستم بدهد . برایآزادمردان ، مردن و زير خاك رفتن بسی ترجيح دارد بر اينكه خوار و ذليل واسير و بنده زندگی كنند . اميرالمؤمنين به فرزند برومندش حسن بن علیعليهما السلام میفرمايد : " هرگز بنده ديگران نباش ، خداوند تو را حر و آزاد آفريده است " (1 ) . در آغاز جنگ صفين همينكه سپاه علی عليه السلام و سپاه معاويه به يكديگرنزديك شدند سپاه معاويه پيش دستی كردند و جلو آب را بر سپاه علیگرفتند و مانع استفاده آنها از آب شدند و اين را برای خود به فال نيكگرفتند . خبر به علی عليه السلام رسيد ، پيغام و نامهای برای معاويهفرستاد كه ما آمدهايم بلكه بتوانيم از طريق مذاكرات اختلاف را حل كنيم ونگذاريم كار به كشتار و خونريزی بكشد و تو پيش دستی كردی و سواران خويشرا برای جلوگيری از استفاده آب فرستادی ، گذشته از اينكه تو زمينهمذاكرات مسالمت آميز را با اين عمل خويش خراب كردی و سواران خويش رابرای جلوگيری از استفاده آب فرستادی ، و گذشته از اينكه تو از قانونمردانگی و انسانيت خارج شدی و دست به عمل ناجوانمردانهای زدی و میخواهیاز تشنگی سپاه من برای سپاه خودت كمك بگيری بدان كه اگر از تصميمناجوانمردانه خود منصرف نشوی اصحاب و ياران من نخواهند نشست و منتظراجازه تو نخواهند ايستاد ، مردانه تو را و سپاه تو را از آب دور خواهندساخت . پاورقی : . 1 نهج البلاغه ، نامه . 31 |