ديگری محكوم ، يكی پند ده و ديگری پند پذير باشد ، چيزی كه هست ، همانطوری كه رسول اكرم فرمود : خداوند اين موجود عجيب را كه نامش " انسان" است تركيبی قرار داده از غرايز و تمايلات مختلف و به اين مناسبت دروی حالاتی شبيه دو گانگی پيدا میشود . اگر دو نفر بخواهند با يكديگر همكاری كنند ، اول با يكديگر پيمانمیبندند ، بعد در خلال همكاری بر كار يكديگر نظارت و مراقبت میكنند و درآخر سال به حساب و رسيدگی و دخل و خرج و سود و زيان میپردازند و اگرمعلوم شد خوب كار كردهاند و هيچكدام مرتكب خطا و خيانتی نشده است دستيكديگر را میفشارند و رضايت میدهند و اگر بر عكس معلوم شد كه يكی ازآنها قصوری كرده و لاقيدی به خرج داده يا عمدا تقصير كرده و خيانتی مرتكبشده ، آن وقت است كه رگبار ملامت و تير سرزنش و مجازات از سوی دوستشبه سوی او متوجه میشود . انسان از آن جهت كه انسان است و يك نوع دوگانگی بر وجودش حكمفرماست و از آن نظر كه تركيبی است از ميلها و غرايزمختلف ، بايد نسبت به خود همه اين مراحل را طی كند ، هم بايد با خودعهد و قرار داد و پيمان ببندد ، و هم هميشه از خود مراقبت كند و بر خودنظارت نمايد ، و هم اينكه در آخر هر سال و بلكه هر ماه و هر هفته و هرروز از خود حساب بكشد ، و هم آنكه احيانا اگر از خود خطايی مشاهده كردخود را مورد عتاب قرار دهد . اينها همه از شئون آن مطلب است كه وجودمربيان خارجی لازم است ولی كافی نيست ، هر كسی بايد خودش سمت مربی گریخود را داشته باشد . |