حكمت بالغه آنچه قابل مطرح شدن است ، بود و نبود كل است نه بودن يكجزء و نبودن جزئی ديگر . اصول فوق اگر درست هضم گردد ، كافی است كه همه شبهات و اشكالاتحكمت بالغه و عدل كامل الهی را نقش بر آب نمايد . بار ديگر خوانندهمحترم را به كتاب عدل الهی ارجاع میدهم و از اينكه به حكم ضرورت اينمسائل را كه از سطح اين كتاب بالاتر است طرح كردم پوزش میطلبم .در پايان ، نظر به اينكه بحث " عدل " تاريخچه مخصوصی در ميان مسلميندارد بطوريكه جزء اصول مذهب شيعه قرار گرفته - يعنی از نظر شيعه عدل يكیاز اصول اسلام است - بی فايده نيست اشارهای به اين تاريخچه بشود . تاريچه اصل عدل در فرهنگ اسلامی در شيعه اصل عدل يكی از اصول دين است . در مقدمه كتاب عدل الهیگفتهايم كه اصل عدل در فرهنگ اسلامی تقسيم میشود به عدل الهی و عدلانسانی . عدل الهی تقسيم میشود به عدل تكوينی و عدل تشريعی . عدل انسانینيز به نوبه خود تقسيم میشود به عدل فردی و عدل اجتماعی . عدلی كه ازاختصاصات مذهب شيعه شمرده شده است و به همين دليل و همين معنی جزءاصول دين در مذهب شيعه قرار گرفته است ، عدل الهی است و اين نوع ازعدل است كه در متن جهان بينی اسلامی واقع میشود . عدل الهی يعنی اعتقاد به اينكه خداوند ، چه در نظام تكوين و چه در نظامتشريع ، به حق و عدل رفتار میكند و ظلم نمینمايد . علت اينكه اصل عدليكی از اصول در مذهب شيعه قرار گرفت ، اين |