ميكند . در همين زمان ميتوان اين حكم را با توجه به شرايط زمانه با صورت‏
اجرايی تازه ای ، بمرحله اجرا در آورد .
از اينگونه مثالها الی ماشاء الله داريم و تازه آن پيچ و لولائی كه به‏
قوانين اسلام انعطاف ميدهد تا بتواند خود را با شرايط نو تطبيق دهد ،
بدون آنكه از اصول تخلف بشود منحصر به اين موارد نيست من بعوض ورود به‏
جزئيات كه به زمان زيادی نياز دارد مثال ديگری برايتان ميزنم تا موضع‏
روشنتر بشود .
اصلی در قرآن داريم راجع به مبادلات و كيفيت گردش ثروت در ميان مردم‏
كه باين تعبير در قرآن بيان شده است : ²لا تاكلوا اموالكم بينكم بالباطل‏
( 1 ) يعنی نقل و انتقال مملوكها نبايد بصورت بيهوده انجام شود يعنی‏
اگر شما مال و ثروتی مشروع بدست آورده ايد و خواستيد آنرا بديگری منتقل‏
كنيد ، اين نقل و انتقال بايد بصورتی باشد كه از نظر اجتماعی شكل مفيدی‏
داشته باشد و يكی از نيازهای اصيل زندگی افراد جامعه را رفع كند حالا فرض‏
كنيد كسی بخواهد با پولی كه در اثر تلاش شرافتمندانه بدست آورده كالايی‏
بی‏مصرف و بی فايده مثلا يك گونی مورچه مرده را بخرد ، آنهم برای آنكه‏
آنرا دور بريزد ، اين معامله از نظر قرآن از اساس باطل است اما فرض‏
كنيد زمانی بيايد كه علم بتواند از مورچه مرده استفاده بكند در آنصورت‏
ميبينيم كه همين معامله كه تا ديروز باطل و حرام بوده به معامله صحيحی‏
تبديل ميشود چرا ؟ باين دليل كه مجتهد فقيه واقعی ، مصداق حكم كلی آيه‏
لاتاكلوا را بطور صحيح در هر زمان تشخيص ميدهد و بر اساس آن ، حكم به‏
وجوب شرعی معامله و يا عدم آن ميدهد .
نظير همين مسئله در مورد خريد و فروش خون پيش آمده

پاورقی :
1 - مال يكديگر را به نا حق صرف نكنيد .
( سوره بقره - آيه 188 ) .

93