موجود توجيه كنيم ، بعكس ميخواهيم صحت و سقم آن نظريه ها را بر اساساين انقلاب بررسی كنيم و محك بزنيم . دكتر سروش : حقيقتا روش علمی هم همين است ابتدا فرضيه را ميگيريم وبعد آنرا تست ميكنيم . استاد مطهری : در ايران انقلابی رخ داده است كه همه معادلات را بهمريخته ، حسابهای به اصطلاح علمی و جامعه شناسانه را نقش بر آب كرده استكسی باور نميكرد كه انقلابی رخ بدهد كه خاستگاه آن مساجد باشد ، در حاليكههيچ تشكيلاتی هم در ميان مردم وجود نداشته باشد و مردم هيچ نوع تمرين حزبیو انقلابی هم نداشته باشند به هر حال ميبينيم كه غربيها هم اين انقلاب راپديده نو ظهوری ميدانند . دكتر سروش : فكر نميكنيد به اين دليل باشد كه چون رژيم سابق همه درهارا بروی مردم بسته بود ، ناچار مردم نيز ناگزير بودند كه تنها از طريقمسجد حرفهايشان را بزنند و اقدام كنند . استاد مطهری : درست است كه مردم از طريق مسجد حرفهايشان را زدند امااينجا بناچار بحثمان ميرسد به بررسی اين كه مردم چه حرفی برای گفتنداشتند و پاسخ به اين سؤال بر میگردد به تحليل ماهيت انقلاب ايران اينانقلاب را از دو راه ميتوانيم تحليل كنيم يكی اينكه ببينيم اين انقلاب راچه كسانی به پيش بردند ؟ پرچم اين انقلاب را چه كسانی به دوش گرفتند ؟آيا يك طبقه بدوش گرفت يا همه مردم ؟ آيا انقلاب گسترده بود يااختصاص داشت به يك گروه ؟ و آيا اگر فرض كنيم يك گروه پيشتاز دراينجا وجود داشت كه ساير گروهها را به دنبال خود ميكشيد آن گروه پيشتازكدام گروه بود ؟ فكر ميكنم ترديدی در اين جهت نيست كه اين انقلاب يكانقلاب گسترده بود و فراگير ، و شامل همه گروهها |