برای نيازهای متغير ، وضع متغيری در نظر گرفته است خصوصيات اين قوانينرا با جمال در همان كتابی كه ذكرش رفت ، تشريح كرده ام اينجا برای روشنشدن موضوع به ذكر مثالی اكتفا ميكنم . اسلام در رابطه جامعه اسلامی با جامعه های ديگر به قدرتمند شدن و قدرتمندبودن و تهيه لوازم دفاع از خود ، در حدی كه دشمن هرگز خيال حمله را همنكند ، توصيه كرده است . آيه : « و اعدوا لهم ما استطعتم من قوش و من رباط الخيل ترهبون به عدوالله و عدوكم »( 1 ) در واقع بيانگر اين اصل اجتماعی اسلامی است .از سوی ديگر ميبينيم كه در فقه اسلامی بر اساس سنت پيامبر ( ص ) بهچيزی توصيه شده است كه آنرا سبق و رمايه مينامند يعنی شركت در مسابقهاسب دوانی و تيراندازی به منظور مهارت يافتن در امور جنگی خود پيامبراكرم در اين مسابقات شركت ميكرد . حالا اگر به اصل « و اعدوا لهم »توجه كنيم ميبينيم يك اصل همواره نو وزنده است ، چه در آن زمان چه در زمان ما و چه در آينده اما در مورد حكمسبق و رمايه ديگر ضرورتی ندارد كه چنين مسابقاتی به آن نيت سابق برگزارشود يعنی به نظر ميرسد كه اين حكم ديگر مصداق ندارد و زمانش گذشته استدليل اين امر اين است كه سبق و رمايه " اصالت " ندارد و حكم مربوط بهيكی از منازل است ، اصالت مال « و اعدوا لهم »است كه مسير را مشخص پاورقی : 1 - ای مؤمنان ، در مقام مبارزه با آنان خود را مهيا كنيد و هر چهميتوانيد ابزار جنگی برای ترساندن دشمنان خدا و خودتان فراهم كنيد .( سوره انفال - آيه 60 ) |