به نوع ديگر ميشود ؟ و قهرا اگر اين تبديل امكان پذير باشد ، آيا همهقوانين حاكم بر او ، الا بعضی از قوانين كه فی المثل با حيوان مشترك است، عوض ميشود ؟ درست شبيه آبی كه تا آن هنگام كه مايع است قوانينمايعات بر آن حكمفرماست و وقتی به بخار تبديل ميشود مشمول قوانين گازهاميگردد يا آنكه نه ، در طول تاريخ ، نوعيت انسان ثابت مانده است وتغيير نكرده است ؟ اينجا نميخواهم چندان وارد مباحث فلسفی بشوم اما اجمالا ميگويم نظريهصحيح همين است كه انسان با حفظ نوعيتش در مسير تكاملی گام بر ميدارديعنی از روزی كه انسان در روی زمين پديدار شده است ، نوعيت او از آنجهت كه انسان است تغيير نكرده و او به نوع ديگری تبديل نشده است البتهانسان در جا نزده و نمیزند و از اين جهت يك مسير تكاملی را طی ميكند ،ولی گويی در قانون خلقت ، تكامل از مرحله جسم و اندام و ارگانيزم بدنیبه مرحله روانی و روحی و اجتماعی تغيير موضع داده است . از آنجا كه نوعيت انسان تغيير نميكند ، بناچار يك سلسله اصول ثابتكه مربوط به انسان و كمال اوست ، خط سير انسانيت را مشخص میسازد و برزندگی او حاكم است ، و از آنجا كه انسان در چنين مسيری حركت ميكند و درآن ، منازل مختلف را میپيمايد - بواسطه اختلاف منازل ، احكام مربوط بههر منزل با منازل ديگر متفاوت خواهد بود همين امر او را ناگزير میسازدكه در هر منزل بشيوه ای خاص - متفاوت با ديگر منازل - زندگی كند .قوانين اسلام آنگونه كه در متن تشريعات دين منظور گرديده منزلی وضعنشده بلكه مسيری وضع شده است ، اما در عين حال برای منازل هم فكر شده ومقدمات و تمهيدات لازم برای آنها در نظر گرفته شده است اسلام براینيازهای ثابت ، قوانين ثابت ، و |
