بر معنويت ، آرمانها و مفاهيم ديگر نظير برابری ، آزاديخواهی ، عدالت و رنگ اسلامی به خود گرفت و در ذهن مردم جايگزين شد درست به دليل جای گزينی اين مفاهيم در ذهن توده بود كه نهضت اخير ما نهضتی شامل و همه گير شد فكر نمیكنم در شامل بودن اين نهضت بتواند كسی ترديد كند نهضت مشروطه يك نهضت شهری بود نه روستائی اما اين نهضت هم روستائی بود هم شهری ، شهری و روستائی ، محروم و ثروتمند ، كارگر و كشاورز ، بازاری و غير بازاری ، روشنفكر و عامی ، همه و همه در اين نهضت شركت كرده بودند و اين بدليل اسلامی بودن نهضت بود كه همه گروههای مختلف در يك مسير و يك صف قرار گرفتند ( 1 ) . بالاتر از اين ايجاد هماهنگی ، نهضت ما توانست موفقيت بسيار بزرگ ديگر كسب بكند و آن از بين بردن خود باختگی ملت ما در برابر غرب - بمعنی اعم آن يعنی بلوك غرب و شرق - بود نهضت ما توانست بمردم بگويد كه شما خود يك مكتب و يك فكر مستقل داريد خود میتوانيد بر روی پای خود بايستيد و تنها بخود اتكا داشته باشيد . از نظر علمای جامعه شناسی ، اين مطلب ثابت شده كه همانطور كه فرد دارای روح است ، جامعه هم روح دارد هر جامعه ای دارای فرهنگی است كه آن فرهنگ روح جامعه را تشكيل ميدهد اگر كسی در نهضتی بتواند بر روی آن روح انگشت بگذارد ، آنرا زنده كند ، خواهد توانست تمام اندام جامعه را يك جا به حركت در آورد . پاورقی : |