و تنها اندام ظاهريشان مشابه است . ملاك نوعيت در اينجا ، ابدا وجودندارد . دكتر سروش : اينكه ميفرمائيد حتی افكار تابع نوع زندگی است منظوركدام دسته از افكار است آيا افكار علمی و فلسفی هم چنين هستند يا فقطافكاری كه مربوط به روابط انسانها در اجتماع هستند اينگونهاند ؟استاد مطهری : از نظر ما افكار اعتباری ، بدليل اعتباری بودنشان تابعاجتماع هستند يكی از مسائل بسيار اساسی كه در فلسفه اسلامی شناخته شده واز مفاخر اين فلسفه است ، فرق گذاشتن بين ادراكات اعتباری و ادراكاتحقيقی است و اينكه در ادراكات اعتباری استدلالهای منطقی برهان و امثالاينها و حتی تعريف ، جاری نيست و آنها از اصول ديگری تبعيت ميكنند وآنجا كه فلاسفه اروپائی در مسئله تعريف گير كرده و دچار يك سلسلهاشكالات شدهاند ، در مسائل قرار دادی و اعتباری است ، نه در مسائل حقيقیكه البته جای بحث اين مطلب اينجا نيست اما سؤال شما درباره اين مكتببود سردمداران اين مكتب ، همه افكار حتی مسائل رياضی را هم تابع اجتماعميدانند ولی البته بعدها ، ديگرانی كه به اصطلاح ، اصطلاحاتی در اين مكتبكردهاند ، فرق گذاشتهاند ميان علومی كه ما آنها را علوم حقيقی ميگوئيم باعلومی كه ما آنها را علوم اعتباری ميناميم بنابراين اينكه اين مكتب دراين مورد چه اقتضا ميكند يك مسئله اينست و اينكه پيشروان اين مكتب درتاريخ چه گفتهاند مسئله ديگر . دكتر سروش : اينجا چون مطلبی فرموديد كه برای من حائز اهميت بودناچار سؤالی مطرح ميكنم كه متاسفانه تا حدی ما را از مطلب اصلی دورميكند و آن اينكه ، تفكيك ادراكات اعتباری از |
