شما برسيم . ابتدا بايد ببينيم كه آيا مردم ايران كه انقلاب كردهاند ،انقلاب اسلامی كردهاند يا انقلاب مطلق ؟ اگر انقلاب مطلق كردهاند خوب ،طبيعی است كه بعد از انقلاب آنچيزی را هم كه مردم ميخواهند جمهوری مطلقاست ، و اما اگر مردم ايران انقلاب اسلامی كردهاند ، در آن صورت میبايدسؤال رفراندم هم درباره جمهوری اسلامی باشد بنابراين پاسخ سؤال شما برميگردد به تعيين ماهيت انقلاب ايران از اينرو لازمست اول بطور مختصرتعريف سادهای از انقلاب بكنيم ، بعد نظرياتی را كه از جنبه فلسفی دربارهانقلاب مطرح است به اجمال بررسی كنيم و در آخر به تحليل انقلاب ايرانبپردازيم . دكتر سروش : ميتوانم بپرسم كه اين نظر شما در مورد هر انقلاب صادقاست يا نه ؟ يعنی اينكه اگر در جائی انقلابی رخ داد كه بر آن نام ديگریغير از انقلاب اسلامی بتوان گذاشت ، در آن صورت به نظر شما ، انقلابگرانآنجا ، اين حق را دارند كه در مورد رفراندمی كه ميخواهند انجام دهند ، بههمين طريق عمل كنند ؟ استاد مطهری : مسلمان چنين حقی دارند اگر انقلاب ديگری كه اكثريت قاطعمردم در آن شركت داشتهاند رنگ مخصوصی داشته باشد ، بديهی است كه مردمدر همه پرسیای كه ميخواهند انجام بدهند - گواينكه جواب خود را به اينهمه پرسی ازقبل دادهاند - حق دارند سؤال خود را چنين مطرح كنند كه : درانقلاب اين چنين ما ، جمهوری اينچنين آری يا نه ؟ اين امر اختصاص بهاسلامی بودن انقلاب ندارد . و اما در مورد تعريف انقلاب ، چنين فكر میكنم كه انقلاب عبارت استاز يك عصيان و يك طغيان در يك جامعه عليه نظم |