ماهيت مرگ از نظر قرآن بحث معاد را كه در جلسه پيش شروع كرديم ، ضمنا بهانهای شد برای من كهبيشتر روی آن مطالعه كنم و در جلسهای كه در مسجد هدايت برای صحبت میروم، در آنجا هم مبحث معاد را طرح كردم ولی البته در يك سطح عمومیتر ومقرونتر به نصيحت و موعظه ، يعنی آميخته به بحثهای موعظهای . همان طوری كه در جلسه پيش صحبت شد ، ما به مسأله معاد به تعبير قرآنبايد ايمان و بالاتر ، ايقان داشته باشيم و آنقدر مسأله معاد مسأله بغرنجو پيچيدهای است كه بسياری از افراد معتقدند در باب معاد جز تعبد وتسليم راهی نيست ، يعنی آنچنان اين مسأله برای بشر مجهول است نه اينكهممتنع است كه ما جز از طريق تعبد و تسليم به گفته پيغمبر و وحی راهیبرای قبولش نداريم . ولی بدون شك بشر برای درك مسأله معاد تلاشهايی هماز طريق علم و عقل خودش كرده است . ما در اينجا موظفيم اول قبل از آنكهدنبال تلاشهای علمی و عقلی و فلسفی برويم كه چگونه تلاش كردهاند و بدونهيچ گونه جانبداری از هيچ نظری گفته خود قرآن را در باب معاد طرح كنيمولی همه جانبه طرح كنيم ، ببينيم كه اساسا قرآن معاد را چگونه طرح و بيانكرده است ، بعد برويم دنبال تلاشها ، چون تا آنجا كه من خودم مطالعهكردهام ، میبينم تلاشهايی كه محدثين ( يعنی آنهايی كه ذوقشان ذوق محدثين و |