خواجه نصير آمده و شرح ديگری كرده و تمام ايرادهای فخر رازی را جوابداده است . فخر رازی خودش شهرت فوق العادهای دارد و خواجه نصير همشهرت خيلی زيادتری . بعد از صد سال و شايد كمتر مردی به نام قطب الدينرازی ( كه واقعا هم مرد عالمی است ) كتابی نوشت به نام " محاكمات "، يعنی ميان فخر رازی و خواجه نصير الدين محاكمه كرده است . اين كتابرا نوشته و زحمت هم كشيده است . كتاب خوبی هم هست و حداقل از حرفهایفخر رازی اگر بالاتر نباشد كمتر نيست ، در سطح حرفهای ديگران است .كتاب را نوشت كه الان مورد استفاده است و با زحمت زيادی پيش پادشاهوقت برد . گفت : چه نوشتهای ؟ گفت : محاكمات . گفت : محاكمه ميان كی؟ گفت : فخر رازی و خواجه نصير الدين طوسی . لابد آن وقت قطب الدينرازی شكل طلبهای بوده . گفت : تو كی هستی كه بخواهی ميان دو بزرگوارمحاكمه كنی ؟ ! چوب بياوريد ! پاداشی كه به بيچاره دادند اين بود كه يكچوب حسابی به او زدند ! مهندس بازرگان : آقای مهندس . . . توضيح دادند كه خيلی بجا بود و حالادر تكميل همان توضيح ، برای رفع اين ابهام يا استعجاب عرايضی میكنم وبعد نكته ديگری را اضافه میكنم . اينكه عرض شده بود مسأله پيشرفت ورشدی كه يك فرد از زمان ولادت تا مثلا سن چهل سالگی و پنجاه سالگی پيدامیكند و من جميع جهات ، هم تشكيلات بدنی و هم زور و قوتش و هم سايراستعدادهايش به طور محسوس در حال رشد و تكامل است ، اين را بنده تكاملحساب نكرده بودم و بر عكس ، آن تكامل نوعی را مؤيد آن مطلب كه حتمايك دست خارجی يا يك عنصر سومی ضرورت دارد قرار داده بودم . اين باعثتعجب و اشكال شده بود . البته هيچ قابل انكار نيست كه يك فرد سی سالهيا چهل ساله از هيچ بابت نباشد ، از حيث زور بازو و از حيث وزنی كهمیتواند بلند كند يا كاری كه میتواند انجام دهد ، قابل مقايسه با يك بچهيك ساله و دو ساله نيست و چون انرژی مؤثر در جهت عكس تغيير میكند ،يعنی هر قدر آنتروپی بالا میرود انرژی مؤثر كم میشود ، بنابر اين به نظرمیآيد كه انرژی مؤثر يك آدم سی ساله خيلی بيشتر از انرژی مؤثر يك بچهشش ماهه باشد . اما اگر واحد انرژی مؤثر ( يعنی كل زوری كه مثلا يك فردچهل ساله دارد تقسيم بر وزنش ) را مقايسه كنيم با زوری كه يك بچه نهساله دارد تقسيم بر وزنش ، البته اين تا حدودی مطلب را روشن میكند ،ولی اساسا نكته در جای ديگر است ، همين كه فرمودند مثلا يك تك سلولیتبديل میشود به دو سلول ، دو سلول به چهار سلول و مثلا در عرض نه |
