دكتر . . . ذكر كردند كه من از زبان ايشان میگويم : در مجازات تكوينیاگر ما مجازات میگوييم ، البته لفظ آن با لفظ مجازاتهای اجتماعی يكیاست ولی ماهيتش دوتاست . كسی كه در اثر يك هرزگی پنج دقيقهای دچاربيماريهای سفليس و نظير آن میشود و بعد تا آخر عمر دامنگيرش میشود واحيانا در نسلش هم تا چند نسل ادامه پيدا میكند ، ما به آن میگوييممجازات . در اين طور موارد عرض كرديم جای اين حرف نيست كه كسی بگويدتناسب [ وجود ندارد ] ، چون آن را برای اين وضع نكردهاند كه شما بگوييدحالا كه برای اين وضع كردهاند میخواستند كمترش را وضع كنند . آن [مجازات ] نتيجه قهری و جبری اين [ عمل ] است ، يعنی اين راهی است كهنهايتش آن است . شما نمیتوانيد به خدا اعتراض كنيد كه اين راهی كه منهمين طور از اين طرف در پيش میگيرم و آخرش منتهی میشود به مثلاافغانستان ، تو يك كاری بكن كه من از اين راه بروم ولی به افغانستاننرسم . اين محال است . شما میتوانيد مثلا بگوييد كه ای كاش من نبودم ،عالمی نبود ، اما نمی توانيد بگوييد كه ای كاش من بودم ، عالم هم میبود، راه هم میبود و من هم از اين طرف میرفتم ولی به افغانستان نمیرسيدم .چنين چيزی محال است . من میخواهم امسال بروم مكه ، ولی به قول سعدی بهطرف تركستان راه میافتم . حال چه عيبی داشت خدا چنين درست میكرد كه منبه طرف تركستان میرفتم ولی به كعبه میرسيدم ؟ اين محال است . شما اگرمیتوانيد ، بگوييد ای كاش عالمی نمیبود ، منی نمیبودم ، راهی نمیبود ،كعبهای نمیبود ، تركستانی نمیبود ، نه اينكه اينها همه همين طوری كههستند باشند و من هم از اين راه بروم ولی به آنجا نرسم . از آن راه رفتننهايتش اين است ، محال است غير از اين باشد ، اين توهم ماست كه ما ازاينجا برويم و به آن نتيجه نرسيم . چون آن راهها را خيلی واضح میبينيم ،شما هيچ وقت عوامترين عوام را پيدا نمیكنيد كه دعا كند خدايا من ازاينجا میروم به طرف شمال ولی [ تو كاری كن كه ] به مازندران نرسم ، ولیچون راههای ديگر جنبه راه بودنش بر مردم مخفی است ، اين است كه اينتوقعات را میكنند كه از اين راه بروند ولی به نتيجه و نهايتش نرسند .پس مسأله اين نيست كه چيزی را وضع كرده باشند . آنوقت وظيفه يك نفرعالم يا هادی و پيغمبر اعلام است ، اعلام میكند كه از اين راه نرو كه طبعاو قهرا به آن نتيجه میرسی ، و خدای ارحم الراحمين با اينكه ارحم الراحميناست و رحمتش هم غيرمتناهی است ، معذلك تبديل نمیكند ، چون اصلا محالاست ، يعنی يك تصور غلط |