ابن عباس میگفت در محضر پيغمبر بوديم پرسيدند بهترين همنشينان كيست؟ حضرت فرمود : « من ذكركم بالله رويته ، و زادكم فی علمكم منطقه ، و ذكركم بالاخرشعمله » ( 1 ) . " آنكس كه ديدنش شما را به ياد خدا بيندازد و گفتارش بر دانشتانبيفزايد و رفتارش شما را به ياد آخرت و قيامت بيندازد " . بشر به اكسير محبت نيكان و پاكان سخت نيازمند است كه محبت بورزد ومحبت پاكان او را با آنها همرنگ و همشكل قرار دهد . برای اصلاح اخلاق و تهذيب نفس طرق مختلفی پيشنهاد شده و مشربهایگوناگونی پديد آمده است . از جمله مشرب سقراطی است . طبق اين مشربانسان بايد خود را از راه عقل و تدبير اصلاح كند . آدمی اول بايد به فوائدتزكيه و مضرات آشفتگی اخلاق ايمان كامل پيدا كند و سپس با ابزار دستیعقل يك يك صفات مذموم را پيدا كند - مثل كسی كه میخواهد موها را تكتك از داخل بينی بچيند ، يا مثل كشاورزی كه از لابلای زراعت با دست پاورقی : > دارای مايه و ماده و آتش زير خاكستری است كه دنبال بهانه و موضوعمیگردد . همينكه به موضوعی احيانا برخورد كرد و توافقی دست داد - كههنوز رمز اين توافق به دست نيامده و لهذا گفته میشود عشق بیدليل است -آن قوه داخلی تجلی میكند و به اندازه توانائی خودش حسن میسازد و نه بهآن اندازه كه در محبوب وجود دارد . اينست كه در متن میخوانيم عاشق عيبمعشوق را هنر میبيند و خارش را گل و ياسمن . 1 - بحار الانوار ، ج 15 ، كتاب العشرش ، ص 51 ، طبع قديم . |