شعار يا روح ؟ بحث از خارجيگری و خوارج به عنوان يك بحث مذهبی ، بحثی بدون مورد وفاقد اثر است ، زيرا امروز چنين مذهبی در جهان وجود ندارد . اما در عينحال بحث درباره خوارج و ماهيت كارشان برای ما و اجتماع ما آموزنده است، زيرا مذهب خوارج هر چند منقرض شده است اما روحا نمرده است . روح "خارجيگری " در پيكر بسياری از ما حلول كرده است . لازم است مقدمهای ذكر كنم : بعضی از مذاهب ممكن است از نظر شعار بميرند ولی از نظر روح زندهباشند ، كما اينكه بر عكس نيز ممكن است مسلكی از نظر شعار ، زنده ولیاز نظر روح به كلی مرده باشد و لهذا ممكن است فرد يا افرادی از لحاظشعار تابع و پيرو يك مذهب شمرده شوند و از نظر روح پيرو آن مذهبنباشند و به عكس ممكن است بعضی روحا پيرو مذهبی باشند و حال آنكهشعارهای آن مذهب را نپذيرفتهاند . |