دموكراسی علی اميرالمؤمنين با خوارج در منتهی درجه آزادی و دموكراسی رفتار كرد . اوخليفه است و آنها رعيتش ، هر گونه اعمال سياستی برايش مقدور بود امااو زندانشان نكرد و شلاقشان نزد و حتی سهميه آنان را از بيت المال قطعنكرد ، به آنها نيز همچون ساير افراد مینگريست . اين مطلب در تاريخزندگی علی عجيب نيست اما چيزی است كه در دنيا كمتر نمونه دارد . آنهادر همه جا در اظهار عقيده آزاد بودند و حضرت خودش و اصحابش با عقيدهآزاد با آنان روبرو میشدند و صحبت میكردند ، طرفين استدلال میكردند ،استدلال يكديگر را جواب میگفتند . شايد اين مقدار آزادی در دنيا بیسابقه باشد كه حكومتی با مخالفين خودتا اين درجه با دموكراسی رفتار كرده باشد . میآمدند در مسجد و در سخنرانیو خطابه علی پارازيت ايجاد میكردند . روزی علی اميرالمؤمنين بر منبر بود. مردی آمد و سئوالی كرد . علی |