ديگری می‏گويد :
قياس كردم ، تدبير عقل در ره عشق چو شبنمی است كه بر بحر می‏زند
رقمی
نيروئی كه تا اين حد قدرتمند است و زمام اختيار را از كف می‏گيرد و به‏
قول مولوی : " آدمی را همچون پر كاهی در كف تندبادی به اين سو و آن سو
می‏كشد " و به قول راسل : " چيزی است كه تمايل به آثارشی دارد " چگونه‏
می‏تواند قابل توصيه باشد .
به هر حال ، احيانا آثار مفيد داشتن يك مطلب است و قابل تجويز و
توصيه بودن مطلب ديگر است .
از اينجا معلوم می‏شود كه ايراد و اعتراض برخی متشرعين بر برخی از
حكماء اسلامی ( 1 ) كه اين بحث را در الهيات مطرح كرده‏اند و آثار و
فوائد آن را بيان كرده‏اند ناوارد است زيرا طبقه خيال كرده‏اند كه عقيده‏
آن دسته از حكما اينست كه اين مطلب قابل تجويز و توصيه هم هست ، و حال‏
آنكه نظر آنها تنها به آثار مفيدی است كه در شرائط تقوا و عفاف به بار
می‏آورد ، بدون اينكه آنرا قابل تجويز و توصيه بدانند ، درست مانند
مصائب و بلايا .

پاورقی :
1 - بوعلی ، رساله عشق ، و صدرالمتألهين سفر سوم اسفار .

61