همچون دستگاه خودكاری ، خودبخود رذائل را جمع می‏كند و بيرون می‏ريزد .
حالت مجذوبيت اگر بجا بيفتد از بهترين حالات است و اينست كه تصفيه گر
و نبوغ بخش است .
آری آنانكه اين راه را رفته‏اند ، اصلاح اخلاق را از نيروی محبت می‏خواهند
و به قدرت عشق و ارادت تكيه می‏كنند . تجربه نشان داده است كه آن‏
اندازه كه مصاحبت نيكان و ارادت و محبت آنان در روح مؤثر افتاده است‏
خواند صدها جلد كتاب اخلاقی مؤثر نبوده است .
مولوی پيام محبت را به ناله نی تعبير كرده است ، می‏گويد :

همچو نی زهری و ترياقی كه ديد ؟

همچو نی دمساز و مشتاقی كه ديد ؟

هر كه را جامه ز عشقی چاك شد

او ز حرص و عيب كلی پاك شد

شاد باش ای عشق خوش سودای ما

ای طبيب جمله علتهای ما ( 1 )

گاهی بزرگانی را می‏بينيم كه ارادتمندان آنان حتی در راه رفتن و لباس‏
پوشيدن و برخوردها و ژست سخن از آنان تقليد می‏كنند . اين تقليد اختياری‏
نيست ، خودبخود و طبيعی است . نيروی محبت و ارادت است كه در تمام‏
اركان هستی محبت اثر می‏گذارد و در همه حال او را همرنگ محبوب می‏سازد .
اينست كه هر انسانی

پاورقی :
1 - مثنوی معنوی .

78