انقراض خوارج اين جمعيت در اواخر دهه چهارم قرن اول هجری در اثر يك اشتباهكاریخطرناك به وجود آمدند و بيش از يك قرن و نيم نپائيدند . در اثر تهورهاو بیباكيهای جنون آميز مورد تعقيب خلفا قرار گرفتند و خود و مذهبشان رابه نابودی و اضمحلال كشاندند و در اوائل تأسيس دولت عباسی يكسره منقرضگشتند . منطق خشك و بیروح آ نها و خشكی و خشونت رفتار آنها ، مباينتروش آنها با زندگی ، و بالاخره تهور آنها كه " تقيه " را حتی به مفهومصحيح و منطقی آن كنار گذاشته بودند آنها را نابود ساخت . مكتب خوارجمكتبی نبود كه بتواند واقعا باقی بماند ، ولی اين مكتب اثر خود را باقیگذاشت . افكار و عقائد خارجيگری در ساير فرق اسلامی نفوذ كرد و هم اكنون" نهروانی " های فراوان وجود دارند و مانند عصر و عهد علی خطرناكتريندشمن داخلی اسلام همينها هستند ، همچنانكه معاويهها و عمر و عاصها نيزهمواره وجود داشته و وجود |
