فصل به معنى تمييز و جدا كردن است ، چون در قيامتاهل حق از اهل باطل جدا شوند آن روز را فصل گويند، يا به جهت اين است كه هر خويشاوند ودوستى از خويشاوند و دوستش جدا مى شود. و لفظ كان در قرآن نيست ، گويا كاتبين دراينجا افزوده اند. و طبق تفسير امام عليه السلام الا من رحم الله استثناء است از مولىاول نه از هم ينصرون . و نيز اين روايت دلالت دارد بر فضيلت قرائت قرآن در شب جمعه، مرآت ص 328.

57- أَحْمَدُ بْنُ مِهْرَانَ عَنْ عَبْدِ الْعَظِيمِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ يَحْيَى بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِى عَبْدِاللَّهِ ع قَالَ لَمَّا نَزَلَتْ وَ تَعِيَها أُذُنٌ واعِيَةٌ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص هِيَ أُذُنُكَ يَا عَلِيُّ اصول كافى جلد 2 صفحه 294 روايت 57 امام صادق عليه السلام : چون اين آيه نازلشد: ((و گوشى شنوا آن را حفظ كند 12 سوره 69 ))،رسول خدا صلى اللّه عليه وآله فرمود: آن گوش تو است ، اى على .

58- أَحْمَدُ بْنُ مِهْرَانَ عَنْ عَبْدِ الْعَظِيمِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفُضَيْلِ عَنْ أَبِى حَمْزَةَعَنْ أَبِى جَعْفَرٍ ع قَالَ نَزَلَ جَبْرَئِيلُ ع بِهَذِهِ الْآيَةِ عَلَى مُحَمَّدٍ ص هَكَذَا فَبَدَّلَ الَّذِينَ ظَلَمُواآلَ مُحَمَّدٍ حَقَّهُمْ قَوْلًا غَيْرَ الَّذِى قِيلَ لَهُمْ فَأَنْزَلْنا عَلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا آلَ مُحَمَّدٍ حَقَّهُمْ رِجْزاً مِنَالسَّماءِ بِما كانُوا يَفْسُقُونَ اصول كافى جلد 2 صفحه 294 روايت 58 امام باقر عليه السلام فرمود: جبرئيل عليه السلام اين آيه را اين گونه بر محمد صلىاللّه عليه وآله نازل كرد: ((كسانى كه (نسبت به حقآل محمد) ستم كردند، سخنى جز آنچه دستور داشتند، بجاى آن آوردند، پس ما بر آنها كه(نسبت به حق آل محمد) ستم كردند، بسبب كارهاى ناروائى كه مى كردند، از آسمان عذابىنازل كرديم 59 سوره 2)).

59- وَ بِهَذَا الْإِسْنَادِ عَنْ عَبْدِ الْعَظِيمِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْحَسَنِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفُضَيْلِ عَنْأَبِى حَمْزَةَ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ ع قَالَ نَزَلَ جَبْرَئِيلُ ع بِهَذِهِ الْآيَةِ هَكَذَا إِنَّ الَّذِينَ... ظَلَمُوا آلَمُحَمَّدٍ حَقَّهُمْ لَمْ يَكُنِ اللّهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ وَ لا لِيَهْدِيَهُمْ طَرِيقاً. إِلاّ طَرِيقَ جَهَنَّمَ خالِدِينَ فِيهاأَبَداً وَ كانَ ذلِكَ عَلَى اللّهِ يَسِيراً ثُمَّ قَالَ يا أَيُّهَا النّاسُ قَدْ جاءَكُمُ الرَّسُولُ بِالْحَقِّ مِنْرَبِّكُمْ فِى وَلَايَةِ عَلِيٍّ فَآمِنُوا خَيْراً لَكُمْ وَ إِنْ تَكْفُرُوا بِوَلَايَةِ عَلِيٍّ فَإِنَّ لِلّهِ ما فِيالسَّماواتِ وَ مَا فِي الْأَرْضِ اصول كافى جلد 2 صفحه 295 روايت 59 و فرمود: اين آيه را جبرئيل عليه السلام اين گونهنازل كرد: ((همانا كسانى كه (نسبت به حق آل محمد) ستم كردند، خدا در معرض آمرزش ‍ايشان نيست و به راهى هدايتشان نكند، جز راه دوزخ كه هميشه در آن جاودانند، و اين براىخدا آسانست سپس فرمايد : اى مردم ! پيغمبر از جانب پروردگارتان به حق سوى شما آمده(درباره ولايت على ) ايمان آوريد كه مايه خير شماست و اگر كافر شويد (به ولايت على) آنچه در آسمانها و در زمين است متعلق بخداست )) (يعنى به او زيانى نرسد).

60- أَحْمَدُ بْنُ مِهْرَانَ رَحِمَهُ اللَّهُ عَنْ عَبْدِ الْعَظِيمِ عَنْ بَكَّارٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ ع قَالَهَكَذَا نَزَلَتْ هَذِهِ الْآيَةُ وَ لَوْ أَنَّهُمْ فَعَلُوا ما يُوعَظُونَ بِهِ فِى عَلِيٍّ لَكانَ خَيْراً لَهُمْ اصول كافى جلد 2 صفحه 295 روايت 60 امام باقر عليه السلام فرمود: اين آيه اين گونهنازل شد: اگر آنها آنچه را (درباره على ) پند داده شدند، انجام دهند، بر ايشان بهتراست . (بحديث 1107 رجوع شود).

61- أَحْمَدُ عَنْ عَبْدِ الْعَظِيمِ عَنِ ابْنِ أُذَيْنَةَ عَنْ مَالِكٍ الْجُهَنِيِّ قَالَ قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع وَأُوحِيَ إِلَيَّ هذَا الْقُرْآنُ لِأُنْذِرَكُمْ بِهِ وَ مَنْ بَلَغَ قَالَ مَنْ بَلَغَ أَنْ يَكُونَ إِمَاماً مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ يُنْذِرُبِالْقُرْآنِ كَمَا يُنْذِرُ بِهِ رَسُولُ اللَّهِ ص اصول كافى جلد 2 صفحه 295 روايت 61 مالك جهنى گويد: اين آيه را به امام صادق عليه السلام عرض كردم : ((اين قرآن بهسوى من وحى شد تا شما را و هر كه را برسد بوسيله آن بيم دهم 20 سوره 6 ))فرمود: يعنى كسى كه به درجه امامت برسد ازآل محمد با قرآن بيم مى دهد: چنانكه رسول خدا صلى اللّه عليه وآله بيم مى داد (بهحديث 1100 رجوع شود).

62- أَحْمَدُ عَنْ عَبْدِ الْعَظِيمِ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ مَيَّاحٍ عَمَّنْ أَخْبَرَهُ قَالَ قَرَأَ رَجُلٌ عِنْدَ أَبِى عَبْدِاللَّهِ ع قُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللّهُ عَمَلَكُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ فَقَالَ لَيْسَ هَكَذَا هِيَ إِنَّمَاهِيَ وَ الْمَأْمُونُونَ فَنَحْنُ الْمَأْمُونُونَ اصول كافى جلد 2 صفحه 296 روايت 62 مردى خدمت امام صادق عليه السلام اين آيه را قرائت كرد: ((بگو كار كنيد كه خدا ورسولش و مؤ منان ، كردار شما را مى بينند 105 سوره 9)) فرمود: اين چنين نيست بلكهآن والماءمونون است و ما هستيم ماءمونون .

شرح:
ماءمون در اينجا به معنى ايمن از خطا و اشتباه و گناه است و گويا مقصود امام عليهالسلام اين است كه : كلمه مؤ منون در آيه به معنىاهل ايمان در برابر كفاريست ، بلكه در اينجا (از نظرتاءويل ) معنى خاصى دارد كه تنها شامل معصومين و اهلبيت مخصوص پيغمبر صلى اللّهعليه وآله مى شود، چنانچه در احاديث 574 578 گذشت .

63- أَحْمَدُ عَنْ عَبْدِ الْعَظِيمِ عَنْ هِشَامِ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ هَذَا صِرَاطُ عَلِيٍّمُسْتَقِيمٌ اصول كافى جلد 2 صفحه 296 روايت 63 امام صادق عليه السلام فرمود: ((اين راه على است كه مستقيم است 41 سوره 15)).

شرح:
قرائت مشهور در اين آيه على به فتح لامست (حرمت جز باضافه ياء متكلم ) و بنابر اين سه معنى را متحمل است .
(1) راه آنهائى كه گول شيطان خوردند، نزد من راست است ، يعنى به كيفر كردارشان مىرسانم .
(2) گمراهان و مخلصان كه در آيه پيش ذكر شده است ، بر من گذر مى كنند و هر يك رامطابق كردارشان جزا خواهم داد.
(3) اين دين مستقيم است رهبرى و بيانش با من است . و قرائت ديگر على بكسر لامست ، و دراين صورت بعضى آن را برفع خوانده و صفت صراط گرفته اند يعنى راهيست عالى وبلند و بعضى بجز قرائت كرده اند، يعنى راه و طريقه على بن ابيطالب عليه السلاممستقيم است .

64- أَحْمَدُ عَنْ عَبْدِ الْعَظِيمِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفُضَيْلِ عَنْ أَبِى حَمْزَةَ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ ع قَالَنَزَلَ جَبْرَئِيلُ بِهَذِهِ الْآيَةِ هَكَذَا فَأَبى أَكْثَرُ النّاسِ بِوَلَايَةِ عَلِيٍّ إِلاّ كُفُوراً قَالَ وَ نَزَلَجَبْرَئِيلُ ع بِهَذِهِ الْآيَةِ هَكَذَا وَ قُلِ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكُمْ فِى وَلَايَةِ عَلِيٍّ فَمَنْ شاءَ فَلْيُؤْمِنْ وَمَنْ شاءَ فَلْيَكْفُرْ إِنّا أَعْتَدْنا لِلظّالِمِينَ آلَ مُحَمَّدٍ ناراً اصول كافى جلد 2 صفحه 296 روايت 64 امام باقر عليه السلام فرمود: اين آيه را جبرئيل اينگونهنازل كرد: ((بيشتر مردم (نسبت به ولايت على ) جز ناسپاسى نخواستند 85 سوره 17))و فرمود: جبرئيل عليه السلام اين آيه را اين گونهنازل كرد: ((و بگو اين حق از پروردگار شماست (درباره ولايت على ) هر كه خواهد ايمانآورد و هر كه خواهد منكر شود، ما براى ستمگران (بهآل محمد) آتشى آماده كرده ايم 29 سوره 18)).

65- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفُضَيْلِ عَنْأَبِى الْحَسَنِ ع فِى قَوْلِهِ وَ أَنَّ الْمَساجِدَ لِلّهِ فَلا تَدْعُوا مَعَ اللّهِ أَحَداً قَالَ هُمُ الْأَوْصِيَاءُ اصول كافى جلد 2 صفحه 297 روايت 65 حضرت ابوالحسن عليه السلام درباره قولخدا: ((سجده گاهها براى خداست ، پس با خدا ديگرى را نخوانيد 18 سوره 71 ))فرمود: آنها اوصياء هستند.

شرح:
مفسرين كلمه مساجد را به معنى مكانهاى عبادت و يا هفت عضو مخصوص سجده گفتهاند، ولى بنابر اين تاءويل ، مقصود از مساجد ائمه عليهم السلامند. در اين صورت مراداين است كه : خانه هاى ايشان به منزله مسجد است و يا باعتبار اينكه ايشاناهل و صاحب مسجدند و يا آنكه وجودشان بيوت معنوى ومحل عبادت خداى تعالى است ، چنانچه در حديث 61)) بيان شد.