| اصول كافي ثقةالاسلام كليني جلد دوم | |
|
2- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى قَالَ قُلْتُلِلرِّضَا ع قَدْ كُنَّا نَسْأَلُكَ قَبْلَ أَنْ يَهَبَ اللَّهُ لَكَ أَبَا جَعْفَرٍ ع فَكُنْتَ تَقُولُ يَهَبُ اللَّهُلِى غُلَاماً فَقَدْ وَهَبَ اللَّهُ لَكَ فَقَرَّ عُيُونُنَا فَلَا أَرَانَا اللَّهُ يَوْمَكَ فَإِنْ كَانَ كَوْنٌ فَإِلَى مَنْفَأَشَارَ بِيَدِهِ إِلَى أَبِى جَعْفَرٍ ع وَ هُوَ قَائِمٌ بَيْنَ يَدَيْهِ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ هَذَا ابْنُثَلَاثِ سِنِينَ قَالَ وَ مَا يَضُرُّهُ مِنْ ذَلِكَ شَيْءٌ قَدْ قَامَ عِيسَى ع بِالْحُجَّةِ وَ هُوَ ابْن ثَلَاثِسِنِينَ اصول كافى جلد 2 صفحه 221 روايت 2
| صفوان بن يحيى گويد: به امام رضا عليه السلام عرض كردم : پيش از آنكه خدا اباجعفر را بشما ببخشد، از شما (درباره جانشينت ) مى پرسيدم ، مى فرموديد: خدا به منپسرى عطا مى كند. اكنون خدا او را به شما عطا كرد و چشم ما روشن گشت خدا آن روز رابه ما نشان ندهداگر پيش آمدى كند بسوى كه برويم ؟ حضرت با دست اشاره به ابىجعفر عليه السلام كرد كه در برابرش ايستاده بود، من عرض كردم : قربانت اين پسرسه ساله است !! فرمود: هيچ زيانى به امامت او ندارد، همانا عيسى بن مريم عليه السلامقيام بحجت كرد، زمانيكه كمتر از سه سال داشت (به حديث 833 رجوع شود). | |
3- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ سَيْفٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا عَنْ أَبِيجَعْفَرٍ الثَّانِى ع قَالَ قُلْتُ لَهُ إِنَّهُمْ يَقُولُونَ فِى حَدَاثَةِ سِنِّكَ فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَىأَوْحَى إِلَى دَاوُدَ أَنْ يَسْتَخْلِفَ سُلَيْمَانَ وَ هُوَ صَبِيٌّ يَرْعَى الْغَنَمَ فَأَنْكَرَ ذَلِكَ عُبَّادُ بَنِىإِسْرَائِيلَ وَ عُلَمَاؤُهُمْ فَأَوْحَى اللَّهُ إِلَى دَاوُدَ ع أَنْ خُذْ عَصَا الْمُتَكَلِّمِينَ وَ عَصَا سُلَيْمَانَ وَاجْعَلْهَا فِى بَيْتٍ وَ اخْتِمْ عَلَيْهَا بِخَوَاتِيمِ الْقَوْمِ فَإِذَا كَانَ مِنَ الْغَدِ فَمَنْ كَانَتْ عَصَاهُ قَدْأَوْرَقَتْ وَ أَثْمَرَتْ فَهُوَ الْخَلِيفَةُ فَأَخْبَرَهُمْ دَاوُدُ فَقَالُوا قَدْ رَضِينَا وَ سَلَّمْنَا اصول كافى جلد 2 صفحه 222 روايت 3
| مردى گويد: به امام محمد تقى عليه السلام عرض كردم : مردم درباره خردسالى شماسخن مى گويند: (نق مى زنند) فرمود: همانا خدايتعالى بداود وحى كرد كه سليمان راجانشين كند و او كودكى بود كه گوسفند مى چرانيد، عابدان و دانشمندان بنىاسرائيل او را نپذيرفتند، خدا بداود عليه السلام وحى كرد كه عصاهاى معترضين و عصاىسليمان را بگير و در خانه اى بگذار و با خاتمهاى مردم مهرش كن فردا عصاى هر كس (مانند درخت سبزى ) بر گدار و ميوه دار شد، او جانشين است . داود عليه السلام اين خبر رابه آنها گفت (و چون فردا عصاى سليمان را سبز ديدند) گفتند: راضى شديم وپذيرفتيم . | |
4- عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ وَ غَيْرُهُ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ مُصْعَبٍ عَنْ مَسْعَدَةَعَنْ أَبِى بَصِيرٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ أَبُو بَصِيرٍ دَخَلْتُ إِلَيْهِ وَ مَعِى غُلَامٌ يَقُودُنِىخُمَاسِيٌّ لَمْ يَبْلُغْ فَقَالَ لِي كَيْفَ أَنْتُمْ إِذَا احْتَجَّ عَلَيْكُمْ بِمِثْلِ سِنِّهِ أَوْ قَالَ سَيَلِىعَلَيْكُمْ بِمِثْلِ سِنِّهِ اصول كافى جلد 2 صفحه 222 روايت 4
| ابو بصير (نابينا) گويد: خدمت امام صادق عليه السلام رسيدم و كودك پنجساله نابالغى عصاكش من بود: حضرت بمن فرمود: حال شما چگونه باشد زمانى كه حجت برشما همسال ، اين كودك باشد؟ (يا فرمود: همسال اين كودك بر شما ولايت داشته باشد)(مقصود امام جواد عليه السلام است كه در ابتداى امامتشبقول مشهور 8 سال و چند ماه داشت . | |
5- سَهْلُ بْنُ زِيَادٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ بْنِ بَزِيعٍ قَالَ سَأَلْتُهُيَعْنِى أَبَا جَعْفَرٍ ع عَنْ شَيْءٍ مِنْ أَمْرِ الْإِمَامِ فَقُلْتُ يَكُونُ الْإِمَامُ ابْنَ أَقَلَّ مِنْ سَبْعِ سِنِينَفَقَالَ نَعَمْ وَ أَقَلَّ مِنْ خَمْسِ سِنِينَ فَقَالَ سَهْلٌ فَحَدَّثَنِى عَلِيُّ بْنُ مَهْزِيَارَ بِهَذَا فِى سَنَةِإِحْدَى وَ عِشْرِينَ وَ مِائَتَيْنِ اصول كافى جلد 2 صفحه 222 روايت 5
| اسماعيل بن بزيع گويد: از حضرت ابيجعفر عليه السلام راجع بامر امامت پرسيدم وگفتم : ممكن است امام از هفت سال كمتر داشته باشد؟ فرمود: آرى كمتر از پنجسال هم مى شود (اشاره به امام دوازدهم عليه السلام دارد)سهل گويد على بن مهزيار اين حديث را در سال 221 بمن گفت . | |
6- الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنِ الْخَيْرَانِيِّ عَنْ أَبِيهِ قَالَ كُنْتُ وَاقِفاً بَيْنَ يَدَيْ أَبِي الْحَسَنِع بِخُرَاسَانَ فَقَالَ لَهُ قَائِلٌ يَا سَيِّدِى إِنْ كَانَ كَوْنٌ فَإِلَى مَنْ قَالَ إِلَى أَبِى جَعْفَرٍ ابْنِىفَكَأَنَّ الْقَائِلَ اسْتَصْغَرَ سِنَّ أَبِى جَعْفَرٍ ع فَقَالَ أَبُو الْحَسَنِ ع إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى بَعَثَ عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ ع رَسُولًا نَبِيّاً صَاحِبَ شَرِيعَةٍ مُبْتَدَأَةٍ فِى أَصْغَرَ مِنَالسِّنِّ الَّذِى فِيهِ أَبُو جَعْفَرٍ اصول كافى جلد 2 صفحه 222 روايت 6
| پدر خيرانى گويد: در خراسان برابر حضرت رضا عليه السلام ايستاده بودم كهمردى به او عرضكرد اگر پيش آمدى كند، بسوى كه رويم ؟ فرمود بسوى پسرم ابىجعفر مثل اينكه گوينده سن ابى جعفر عليه السلام را كوچك شمرد امام رضا عليه السلامفرمود: خداى تبارك و تعالى عيسى بن مريم عليه السلام را بنبوت و رسالت و شريعتتازه مبعوث ساخت در سنى كوچكتر از سن ابى جعفر. | |
7- الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ قَالَ رَأَيْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع وَقَدْ خَرَجَ عَلَيَّ فَأَخَذْتُ النَّظَرَ إِلَيْهِ وَ جَعَلْتُ أَنْظُرُ إِلَى رَأْسِهِ وَ رِجْلَيْهِ لِأَصِفَ قَامَتَهُلِأَصْحَابِنَا بِمِصْرَ فَبَيْنَا أَنَا كَذَلِكَ حَتَّى قَعَدَ فَقَالَ يَا عَلِيُّ إِنَّ اللَّهَ احْتَجَّ فِى الْإِمَامَةِبِمِثْلِ مَا احْتَجَّ بِهِ فِى النُّبُوَّةِ فَقَالَ وَ آتَيْناهُ الْحُكْمَ صَبِيًّا وَ لَمّا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَأَرْبَعِينَ سَنَةً فَقَدْ يَجُوزُ أَنْ يُؤْتَى الْحِكْمَةَ وَ هُوَ صَبِيٌّ وَ يَجُوزُ أَنْ يُؤْتَاهَا وَ هُوَ ابْنُأَرْبَعِينَ سَنَةً اصول كافى جلد 2 صفحه 223 روايت 7
| على بن اسباط گويد: امام محمد تقى عليه السلام را ديدم كه بطرف من مى آيد، من نگاهمرا به او تيز كردم (با دقت باو نگريستم ، شروع بنگريستنش كردم ) و بسر و پايشنگاه مى كردم تا اندازه قامتش را براى اصحاباهل مصر خود (شيعيان ) وصف كنم ، در آن ميان كه من ورانداز مى كردم ، حضرت بنشست وفرمود: اى على ، خدا حجت درباره امامت را بمانند حجت درباره نبوت آورده و فرموده است((حكم نبوت را در كودكى به او داديم 13 سوره 19 )) ((و چون برشد رسيد 22سوره 12 )) ((و به چهل سالگى رسيد 15 سوره 46 )) پس رواست كه بشخصى دركودكى حكمت داده شود (چنانچه بيحيى داده شد) و رواست كه درچهل سالگى داده شود (چنانچه بيوسف داده شد). | |
8- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ قَالَ عَلِيُّ بْنُ حَسَّانَ لِأَبِى جَعْفَرٍ ع يَا سَيِّدِى إِنَّالنَّاسَ يُنْكِرُونَ عَلَيْكَ حَدَاثَةَ سِنِّكَ فَقَالَ وَ مَا يُنْكِرُونَ مِنْ ذَلِكَ قَوْلَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لَقَدْقَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِنَبِيِّهِ ص قُلْ هذِهِ سَبِيلِى أَدْعُوا إِلَى اللّهِ عَلى بَصِيرَةٍ أَنَا وَ مَنِاتَّبَعَنِى فَوَ اللَّهِ مَا تَبِعَهُ إِلَّا عَلِيٌّ ع وَ لَهُ تِسْعُ سِنِينَ وَ أَنَا ابْنُ تِسْعِ سِنِينَ اصول كافى جلد 2 صفحه 223 روايت 8
| على بن حسان به امام جواد عليه السلام عرضكرد: آقاى من ! مردم بخرد سالى شمااعتراض دارند، فرمود: چه اعتراضى دارند، در صورتى كه خداىعزوجل به پيغمبرش صلى اللّه عليه وآله فرموده است ((بگو راه من اينست ، من از روىبصيرت بسوى خدا ميخوانم ، با آنكه از من پيروى كرده 108 سوره 12 )) بخدا كسىجز على عليه السلام از او پيروى نكرده و او نهسال داشت و من هم نه ساله ام . | |
شرح :
ميان خاصه و عامه مورد اتفاق است كه اولين مردى كه بپيغمبر صلى اللّه عليه وآلهايمان آورد و اسلام پذيرفت على بن ابيطالب عليه السلام بود و خود آنحضرت همهميشه بدان افتخار مى كرد و آن را دليل افضليت خود مى دانست و پيغمبر صلى اللّه عليهوآله هم به فاطمه مى فرمود: تو خرسند نيستى كه شوهرت دادم به كسى كه در ايمانبر همه مقدم است و باز فرمود: اولين كسى كه از اين امت بر سر حوض وارد شود، اولينكسى است كه اسلام آورده و آن على بن ابيطالب عليه السلام است .
اما راجع بسن آنحضرت در زمان پذيرفتن اسلامش اختلافست و ميان هفتسال تا پانزده سال گفته اند علامه مجلسى (ره ) گويد: سازگارتر با تاريخ همانقول ده سالست كه از نظر عدم توجه به ماههاى ميانسال با اين روايت كه سن آنحضرت را هنگام اسلامش نهسال مى داند، موافق است و نيز شكى نيست كه آنحضرت از زمانيكه ايمان آورد تا آخر عمربر ايمانش ثابت و مستقر بود. اگر بعضى از عثمانيهاى متعصب گفته اند: ايمانى كهپيش از بلوغ باشد از روى يقين و معرفت نيست ، جوابش اين است كه : شما كه ايمانآنحضرت را از اول بلوغ تا پايان عمر قبول داريد و همان مقدار را هم لازم مى دانيد، علىعليه السلام چند سال هم اضافه پيش از بلوغش كه به عقيده شما اثرى نداشته ايمانداشته است . اما بعقيده شيعه حقيقت مطلب خيلى بالاتر از اينها است ، شيعه مى گويد:گذشته از الطاف معنوى و توفيقات مخصوصى سبحانى ، على بن ابيطالبى كه ازچهار سالگى در خانه پيغمبر و زير دست پيغمبر با عنايت و توجه خاص تربيت شدهاست ، در ده سالگى بخوبى مى تواند، مانند مردى دركمال رشد و عقل فكر كند و بفهمد خداپرستى از بت پرستى بهتر است : اما.
در نيابد حال پخته هيچ خام پس سخن كوتاه بايد والسلام
* امام را جز يكى از ائمه غسل نمى دهد * بَابُ أَنَّ الْإِمَامَ لَا يَغْسِلُهُ إِلَّا إِمَامٌ مِنَ الْأَئِمَّةِ ع |
1- الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ الْوَشَّاءِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عُمَرَالْحَلَّالِ أَوْ غَيْرِهِ عَنِ الرِّضَا ع قَالَ قُلْتُ لَهُ إِنَّهُمْ يُحَاجُّونَّا يَقُولُونَ إِنَّ الْإِمَامَ لَا يَغْسِلُهُ إِلَّاالْإِمَامُ قَالَ فَقَالَ مَا يُدْرِيهِمْ مَنْ غَسَلَهُ فَمَا قُلْتَ لَهُمْ قَالَ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ قُلْتُ لَهُمْ إِنْقَالَ مَوْلَايَ إِنَّهُ غَسَلَهُ تَحْتَ عَرْشِ رَبِّي فَقَدْ صَدَقَ وَ إِنْ قَالَ غَسَلَهُ فِى تُخُومِ الْأَرْضِفَقَدْ صَدَقَ قَالَ لَا هَكَذَا قَالَ فَقُلْتُ فَمَا أَقُولُ لَهُمْ قَالَ قُلْ لَهُمْ إِنِّى غَسَلْتُهُ فَقُلْتُ أَقُولُلَهُمْ إِنَّكَ غَسَلْتَهُ فَقَالَ نَعَمْ اصول كافى جلد 2 صفحه 224 روايت 1
| وشاء گويد: احمد بن عمر بود يا ديگرى كه گفت : به حضرت رضا عليه السلامعرضكردم : آنها (واقفيه كه منكر امامت امام رضا عليه السلام و نيز منكر وفات پدرشهستند) با ما مشاجره مى كنند و مى گويند: امام را جز امامغسل نمى دهد (پس چگونه ميگوئيد موسى بن جعفر در بغداد وفات يافته ، در صورتيكهشما در مدينه بوديد) فرمود: آنها چه ميدانند كى او راغسل داده است ؟ تو به آنها چه جواب دادى ؟ عرضكردم : قربانت ، من به آنها گفتم : اگرمولايم بگويد، خودم او را در زير عرش پروردگارغسل داده ام راست گفته است و اگر بگويد دردل زمين غسل داده ام راست گفته ، فرمود: اينچنين نيست ، عرضكردم پس چه بگويم ؟ فرمود:به آنها بگو، من غسلش داده ام . عرضكردم : شما غسلش داده ايد؟ فرمود: آرى . | |
2- الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جُمْهُورٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو مَعْمَرٍ قَالَسَأَلْتُ الرِّضَا ع عَنِ الْإِمَامِ يَغْسِلُهُ الْإِمَامُ قَالَ سُنَّةُ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ ع اصول كافى جلد 2 صفحه 225 روايت 2
| ابو معمر گويد: از امام رضا عليه السلام پرسيدم كه امام را امامغسل ميدهد؟ فرمود: سنتى است از موسى بن عمران عليه السلام . | |
3- وَ عَنْهُ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جُمْهُورٍ عَنْ يُونُسَ عَنْ طَلْحَةَ قَالَ قُلْتُ لِلرِّضَا عإِنَّ الْإِمَامَ لَا يَغْسِلُهُ إِلَّا الْإِمَامُ فَقَالَ أَ مَا تَدْرُونَ مَنْ حَضَرَ لِغُسْلِهِ قَدْ حَضَرَهُ خَيْرٌ مِمَّنْ غَابَعَنْهُ الَّذِينَ حَضَرُوا يُوسُفَ فِى الْجُبِّ حِينَ غَابَ عَنْهُ أَبَوَاهُ وَ أَهْلُ بَيْتِهِ اصول كافى جلد 2 صفحه 225 روايت 3
| طلحه گويد: به امام رضا عليه السلام عرضكردم : امام را جز امامغسل نميدهد؟ فرمود: آيا نمى دانيد چه كسى براى غسلش حاضر ميشود؟ كسى حاضر شودكه بهتر است از آنكه از او غايب است همان كسانى كه در چاه نزد يوسف حاضر شدندزمانيكه ابوين و خانواده اش از او غايب بودند. | |
شرح :
از اين روايت استفاده مى شود كه جبرئيل و ملائكه براىغسل امام حاضر شوند، زيرا آنها بودند كه در چاه بيارى يوسف رسيدند، ولى اين روايتغسل دادن امام را هم نفى نمى كند و شايد از نظر تقيه صادر شده باشد. در هرحال علامه مجلسى (ره ) اخبارى نقل ميكند كه حضرت رضا براىغسل پدرش موسى بن جعفر عليهما السلام از مدينه به بغداد حاضر شد و همچنين امام جوادبراى غسل دادن پدرش عليهما السلام از مدينه به طوس آمد، كه در صورت صحت وثبوت اين اخبار ممكن است اين روايات را هم مؤ يد همان معنى دانست . چنانچه مجلسى (ره )استفاده كرده است ، در صورت خدشه و ضعف آن اخبار پيداست كه اين روايات صراحت وظهورى در آن معنى ندارد، بعلاوه پيداست كه تحقيق درباره اين موضوع در اين زمان نتيجهعملى و بلكه اعتقادى هم ندارد و از ضرورياتى نيست كه بر اقرار و انكار آن ، اثر مهمىثابت شود، چنانچه از جملات : ما يدريهم عن غسله سنة موسى بن عمران اما تدرون من حضرلغسله اين معنى ظاهر مى شود.