مشروطه كرد و يا نهضتی اسلامی به رهبری رهبران دينی مانند آنچه در ايرانامروز میگذرد مشاهده نمیكنيم . اين انقلابها همه به رهبری روحانيت شيعه صورت گرفت ، همان روحانيتیكه كمتر در باره اصلاح و طرحهای اصلاحی سخن گفته و طرح داده است . جنبشتنباكو را علمای ايران آغاز كردند و با دخالت زعيم بزرگ مرحوم حاجميرزا حسن شيرازی به پيروزی نهائی رسيد . انقلاب عراق را علمای شيعه عراقكه در رأس آنها مجتهد جليل القدر آقا ميرزا محمد تقی شيرازی قرار داشترهبری كردند . راستی حيرت آور و درس آموز است كه از شخصيتی مانندمرحوم ميرزا محمدتقی شيرازی ، مجسمه زهد و تقوا و تهذيب نفس و به اصطلاحدرونگرائی ، يكمرتبه در شرائط خاص ، شخصيتی مجاهد طلوع میكند كه گوئیهمه عمر با جهاد و مبارزه به سر كرده است . نهضت مشروطيت ايران را دردرجه اول مرحوم آخوند ملا محمد كاظم خراسانی و مرحوم آقاشيخ عبداللهمازندرانی از مراجع نجف ، و دو شخصيت بزرگ از علمای تهران ، مرحوم سيدعبدالله بهبهانی و مرحوم سيد محمد طباطبائی رهبری كردند . در جهان تسنن ، نه تنها جنبشهائی نظير جنبشهای فوق الذكر وسيله اصلاحطلبان مذهبی و مقامات روحانی سنی صورت نگرفته است ، نهضتهائی نظيرنهضت اصفهان و نهضت تبريز و نهضت مشهد كه در نهضت اخير ، مجتهد بزرگمرحوم حاج آقا حسين قمی نقش اول را داشت نيز صورت نگرفته است .چرا با اينكه در جهان تسنن سخن از اصلاح و مبارزه عليه استعمار واستثمار بيشتر به ميان آمده ، علمای اهل تسنن كمتر |