و استعداد انقلابی شدن داشته است بر خلاف روحانيت سنی . روحانيت شيعهعملا بر تز ماركس خط بطلان كشيده كه میگويد : مثلث دين و دولت و سرمايههمواره در طول تاريخ با يكديگر همدست و همكار بوده و طبقهای را در مقابلتوده تشكيل میدادهاند و سه عامل از خود بيگانگی خلق به شمار میروند .ما در مقاله " مشكل اساسی در سازمان روحانيت " ( 1 ) يك بررسیمختصر در باره روحانيت شيعه و روحانيت سنی به عمل آورديم و به نقاطقوت و نقاط ضعف هر كدام اشاره كرديم ، و گرچه اميدوار به اينكهروحانيت سنی بتواند بر ضعف خود پيروز شود نيستيم ، اما اظهار اميدواریكرده و آرزو كرديم كه روحانيت شيعه بر نقطه ضعف خود پيروز شود و اينآرزو را قريب الوقوع دانستهايم . فكر میكنم اكنون كه در حدود پانزده سالاز آن میگذرد شرائط مساعدتری برای غلبه بر آن نقطه ضعف پديد آمده باشد .در عين حال ، از نظر انديشه اصلاحی و طرح اصلاحی ، در جهان شيعه نيزشخصيتهائی ظهور كرده اند كه انديشههای اصلاحی در بعضی زمينه ها داشتهاند .مرحوم آيةالله بروجردی و علامه شيخ محمد حسين كاشف الغطاء و علامه سيدمحسن عاملی و علامه سيد شرف الدين عاملی و بالخصوص علامه نائينی را ازاين نظر نبايد از نظر دور داشت . شايسته است اهل نظر انديشه های اصلاحیاين شخصيتها را هر چند محدود به زمينهای خاص است ، پاورقی : . 1 رجوع شود به كتاب " ده گفتار " نوشته مرتضی مطهری ، گفتار دهم . |
